O ËÁfi OÏÔ ÌÂÚÔ NËappleÈ ÁˆÁ Ô

Transkript

1

2 O ËÁfi OÏÔ ÌÂÚÔ NËappleÈ ÁˆÁ Ô

3 À OÀƒ πo π π π π ƒ Àª Δø π π À ƒ π º ƒªo ƒo ƒ ªª Δø ΔOÀ À Y PAºEI E ITPO H APAKO OY H H & APA ABH E I THMONIKH E ITPO H Y O THPI H ºI O O IKH E IME EIA E I O OIH H E øºy O POEKTY øtike EP A IE AÓ ÛÙ Û AÏ ÚÈ Ô, Eapple ÎÔ ÚË K ıëá ÙÚÈ TN ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ÙÈÎ M ΠÔÓ K ÏÏÈfiappleË. BÚ ÓÈÒÙË, NËappleÈ ÁˆÁfi, EÈ ÈÎ EappleÈÛÙ ÌÔÓ TN ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ÙÈÎ M ΠÔÓ AÚÁ ÚË. K Ú Ë, K ıëáëù TN ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ÙÈÎ M ΠÔÓ EÈÚ ÓË È ÚÔappleÔ ÏÔ - ÂÔ ÔÛÈ Ô, Eapple ÎÔ ÚË K ıëá ÙÚÈ TN ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ÙÈÎ M ΠÔÓ KÒÛÙ XÚ Û Ê Ë, K ıëáëù TEA H ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô AıËÓÒÓ ÙË Û ÁÁÚ Ê ÙÔ Â ÁÌ ÙÔ ÁÚ Ê, appleô appleôùâïâ Ì ÚÔ ÙÔ apple ÚfiÓÙÔ È Ï Ô, Û ÌÌÂÙÂ Â Î È Ô Ï. ª ÙÛ ÁÁÔ Ú, K ıëáëù Δ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó apple Ú ˆÓ ÓÙ, K ıëáëù TN ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô πˆ ÓÓ ÓˆÓ ÈÎÔÏ ÙÙ ÎÏÈ Ô -ÃÚÈÛÙÔ Ô ÏÔ, MfiÓÈÌË Ú ÚÔ ÚÔÛ ÔÏÈÎ ÁˆÁ È ÁˆÁÈÎÔ πóûùèùô ÙÔ Ï Í Ó ÚÔ fiappleùûë, ÚÔ ÛÙ ÌÂÓÔ È ı ÓÛË appleô ÒÓ ÚˆÙÔ ıìè Îapple  ÛË ÙÔ À ı Ì Ô ÚÁÈÒÙÔ, Ú ÚÔ ÙÔ È ÁˆÁÈÎÔ πóûùèùô ÙÔ Ó ÚÔÓ ÎË Í Ú Ô, Ì Ô ÏÔ ÚÔÛ ÔÏÈÎ ÁˆÁ AÓ ÛÙ ÛÈÔ KÔÓÙ ÎÔ, K ıëáëù TE AE ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô AÈÁ Ô ÙÚÔ MappleÂÚÂÚ, Ì Ô ÏÔ È ÁˆÁÈÎÔ IÓÛÙÈÙÔ ÙÔ XÚ ÛÙÔ Îfi ÚË, AÓ appleïëúˆù K ıëáëù T E ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ÂÛÛ Ï AÏ Í Ó ÚÔ KfiappleÙÛË, ÚÔ ÛÙ ÌÂÓÔ È ı ÓÛË appleô ÒÓ ÚˆÙÔ ıìè EÎapple  ÛË ÙÔ Y E ı Ì Ô ÚÁÈÒÙÔ, Ú ÚÔ ÙÔ È ÁˆÁÈÎÔ πóûùèùô ÙÔ Aı Ó ÛÈÔ M Ó, ÔÏÈÎfi Ì Ô ÏÔ, ÚÔ ÛÙ ÌÂÓÔ EappleÈÛÙËÌÔÓÈÎ Î È È ÁˆÁÈÎ K ıô ÁËÛË E ÂÚÈÊ ÚÂÈ ÙÂÚ EÏÏ AÓ ÚÔÓ ÎË EÍ Ú Ô, Ì Ô ÏÔ ÚÔÛ ÔÏÈÎ AÁˆÁ K ÏÏÈÚÚfiË TfiÏË-KfiÙÙ apple ÚÈ Ô Ï BÔÓ ÙÛË N ÎÔ KÚ Ë EK O EI ATAKH ã K... / E EAEK II / ª ÙÚÔ 1.2 / Ó ÚÁÂÈ / ÙËÁÔÚ Ú ÍÂˆÓ «OÏÔ ÌÂÚ ËappleÈ ÁˆÁ» YappleÔ ÚÁ Ì ٠ÙÏÔ: 1. «ÎapplefiÓËÛË ÁÁÚ Ê È ÁˆÁÈÎÔ ÀÏÈÎÔ OÏÔ ÌÂÚˆÓ ËappleÈ ÁˆÁ ˆÓ» 2. «ËÌÈÔ ÚÁ Î È È ÔÛË È ÁˆÁÈÎÔ ÀÏÈÎÔ» Àapple ı ÓË ŒÚÁÔ - ÀappleÔ ÚÁˆÓ Ìapple ÓË Ó ÁÈÒÙ ÚÔ ÛÙ Ì ÓË ªÔÓ 1 À ÙÂÏ Ë YappleÔÛÙ ÚÈÍË ÙË YÏÔappleÔ ËÛË Î È Ú ÎÔÏÔ ıëûë ÙˆÓ YappleÔ ÚÁˆÓ M Ú HÏÈ ÎË Ù ÏÂ Ô ÙË MÔÓ A1 ( E.18.12) EYE ÙÔ Y E Iˆ ÓÓË Mapple ıè Ó ÎË AappleÔÛapple ÛÌ ÓÔ EÎapple È Â ÙÈÎfi E19 ÛÙËÓ K.Y. ÙÔ Y E ŒÚÁÔ Û Á ÚËÌ ÙÔ ÔÙÔ ÌÂÓÔ 80% applefi ÙÔ E Úˆapple Îfi KÔÈÓˆÓÈÎfi T ÌÂ Ô Î È 20% applefi ÂıÓÈÎÔ applefiúô.

4 Y OYP EIO E NIKH AI EIA KAI PH KEYMATøN EI IKH Y HPE IA EºAPMO H PO PAMMATøN K TOY Y E AÓ ÛÙ Û AÏ ÚÈ Ô K ÏÏÈfiappleË. BÚ ÓÈÒÙË AÚÁ ÚË. K Ú Ë EÈÚ ÓË È ÚÔappleÔ ÏÔ - ÂÔ ÔÛÈ Ô KÒÛÙ XÚ Û Ê Ë ANA OXO Y PAºH : O ËÁfi OÏÔ ÌÂÚÔ NËappleÈ ÁˆÁ Ô

5

6 ÂÚÈ fiìâó EÈÛ ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ ˆÌ... 7 KÂÊ Ï ÈÔ 1Ô: OÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÈÛ ÁˆÁ TÈ Â Ó È ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô fiáôè appleô Âapple Ï Ó ÙÔ ıâûìfi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÎÔapplefi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô EÚ ÓËÙÈÎ appleôùâï ÛÌ Ù ÁÈ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô T appleïâôóâîù Ì Ù ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô T ÌÂÈÔÓÂÎÙ Ì Ù ÙÔ TÔ ıâûìèîfi appleï ÛÈÔ Ò ÍÈÔappleÔÈÔ Ì ÙÔ ÚfiÓÔ ÛÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô AappleÔÙÂÏÂÛÌ ÙÈÎ Û ÓÂÚÁ Û ÙˆÓ Ô ÓËappleÈ ÁˆÁÒÓ KÂÊ Ï ÈÔ 2Ô: ÔÓÂ Î È ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Û ÓÂÚÁ Ù ÛÙËÓ ÂÎapple  ÛË ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ ÛÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÈÛ ÁˆÁ ZËÙ Ì Ù Î È appleúôîï ÛÂÈ ÙÚ ÙËÁÈÎ ÂappleÈÙ ËÌ ÓË ÂappleÈÎÔÈÓˆÓ Ì ÙÔ ÁÔÓ ÛÙ Ì Ù ÛÙ ÚÈÍË ÙË ÁÔÓÂ Î Û ÌÌÂÙÔ Ô Ï ÔÓÙ Ì ÙÔ ÁÔÓ KÂÊ Ï ÈÔ 3Ô: MÂÙ ÛË ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ applefi ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Û ÔÏÂ Ô ÈÛ ÁˆÁ BÈ ÏÈÔÁÚ ÊÈÎ Ó ÛÎfiappleËÛË KÚÈÙ ÚÈ ÁÈ ÌÈ ÂappleÈÙ ËÌ ÓË ÌÂÙ ÛË applefi ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Û ÔÏ Ô: fiùâ Ë ÌÂÙ ÛË ıâˆúâ Ù È ÂappleÈÙ ËÌ ÓË; ÛÎÔÏ Â Î ıôúèûìô ÎÚÈÙËÚ ˆÓ ÌÈ ÂappleÈÙ ËÌ ÓË ÌÂÙ ÛË applefi ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Û ÔÏÂ Ô B ÛÈÎ Ú ÂÓfi appleúôáú ÌÌ ÙÔ ÂappleÈÙ ËÌ ÓË ÌÂÙ ÛË ÓÔÏÈÎfi Û Â È ÛÌfi ÂÓfi appleúôáú ÌÌ ÙÔ ÌÂÙ ÛË Î È Û ÓÂÚÁ Û ÌÂÙ Í ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Î È ÙÔ ËÌÔÙÈÎÔ Û ÔÏ Ô. «ÈÔ ÂÚÁ Û : È ÎÔÏ ÓÔÓÙ ÙËÓ ÔÌ Ï ÌÂÙ ÛË applefi ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ ËÌÔÙÈÎfi» Ú ÚÙËÌ BÈ ÏÈÔÁÚ Ê

7

8

9 7 EÈÛ ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ ˆÌ Á appleëùô Î È Á appleëù Û Ó ÂÏÊÔÈ, ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, Ó appleúfiáú ÌÌ ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Ì ÈÂ Ú Ì ÓÔ ˆÚ ÚÈÔ, appleôùâïâ appleï ÔÓ ıâûìfi ÛÙËÓ ÏÏ. OÈ ÏfiÁÔÈ appleô Ô ÁËÛ Ó ÛÙËÓ Î ıè ÚˆÛË ÙÔ ıâûìô ÔÊ ÏÔÓÙ È ÊÂÓfi ÛÙ ıâùèî ÌËÓ - Ì Ù appleô Ì Ú ÔÓÙ È applefi ÙËÓ ÂÊ ÚÌÔÁ ÓÙ ÛÙÔÈ ˆÓ appleúôáú ÌÌ ÙˆÓ Û ÈÂıÓ Âapple appleâ Ô Î È ÊÂÙ ÚÔ ÛÙËÓ ÂappleÈı Ì ÙË appleôïèùâ Ó ÓÙ appleôîúèıâ ÛÙÈ Ó ÁΠÙË Û Á ÚÔÓË ÂÏÏËÓÈÎ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ ÌÂÙ ÙË Ì ÈÎ ÍÔ Ô ÙˆÓ ÌËÙ ÚˆÓ ÛÙËÓ ÁÔÚ ÂÚÁ Û. Ÿappleˆ Û Πıâ ÂÎapple È Â ÙÈÎfi ıâûìfi, ÙÛÈ Î È ÛÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Â Ó È ÛËÌ ÓÙÈ- Îfi Ô ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ apple Ú ÁfiÓÙˆÓ appleô apple ÚÙ Ô Ó ÙÔ apple È ÁˆÁÈÎfi appleâ Ô: ÙÔ ÓËapple Ô, ÙÔ ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Î È ÙË ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ. OÈ ÚfiÏÔÈ ÙÔ appleúôû ÈÔÚ ÔÓÙ È applefi Ó ÂÚ ÓËÙÈÎ Â ÔÌ Ó, Ù ÔappleÔ appleúôî appleùô Ó applefi ÙËÓ ÂÎapple È Â ÙÈÎ ÚÂ Ó Î È È ÌÔÚÊÒÓÔ Ó ÙÈ ÛÙÚ ÙËÁÈÎ Ì ıëûë Î È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ ÙËÓ ÙÌfiÛÊ ÈÚ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. Ù Â Ú Ì Ù Ù ı appleú appleâè Ó Ó Ê ÚÔ ÌÂ, Ó ÌÂÛ ÛÙ ÏÏ, ÙÔ ÔÌÈÛÌfi ( ÙÔÌÈÎfi Î È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi) ÙˆÓ J. Piaget Î È L. Vygotsky, ÙËÓ Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë ÙÔ J. Bruner Î È ÙËÓ appleôïï appleï ÓÔËÌÔÛ ÓË ÙÔ H. Gardner. OÈ ıâˆú  Ù, fiù Ó ÂÊ ÚÌfi ÔÓÙ È, Ô Ó ÌÂÛË Âapple Ú ÛË ÛÙÔ Û Â È ÛÌfi Î È ÛÙÔÓ ÂÍÔappleÏÈÛÌfi ÙÔ Û ÔÏÈÎÔ ÒÚÔ, Î ıò Î È ÛÙÔÓ ÙÚfiappleÔ Û ÌÌÂÙÔ ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ ÛÙË Ì ıëûè Î È ÈÎ Û. ÌÊˆÓ Ì ÙÈ ıâˆú  Ù, apple ÈÙÂ Ù È Ó ÒÚÔ Ì appleï ıô ÂÚÂıÈÛÌ ÙˆÓ, appleô ı ÓÂÈ ÛÙ Ó appleè  ΠÈÚ Â ÁÈ Ú ÛË, ÎÔÏÔ ıòóù ÙÔ Î ı Ó ÙÔ Ú ıìfi ÙË ÈÎ ÙÔ È ÈÔÛ ÁÎÚ Û. appleô Ë Ù Ì Ô ËÁ ÛÙÔ Û Ìapple Ú ÛÌ fiùè Ù ÓÙÈΠÌÂÓ ÂappleÂÍÂÚ- Á Û ı appleú appleâè Ó Û Ó ÔÓÙ È ÌÂÛ Ì ÙÔ appleúô ÏËÌ ÙÈÛÌÔ Î È Ù ÂÓ È Ê ÚÔÓÙ ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ Î È Ô ÚfiÓÔ appleô È Ù ıâù È Ó Î ıôú ÂÙ È applefi ÙÈ È È ÙÂÚÂ Ó ÁÎÂ ÙˆÓ ÈˆÓ ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ. ªÈÏ ÌÂ Û ÓÂappleÒ ÁÈ È ÌfiÚʈÛË ÂÓfi Î ı Ú apple È ÔÎÂÓÙÚÈÎÔ Ì ıëûè ÎÔ ÎÏ Ì - ÙÔ, fiappleˆ Ì appleôï ÌÂÁ ÏË ÂappleÈÙ Ô Ó ÂÊ ÚÌfiÛÂÈ ÍÈfiÏÔÁ ÌÔÓÙ Ï appleúôû ÔÏÈÎ Áˆ- Á, apple.. Ù Û ÔÏ ÙÔ Reggio Emilia ÛÙËÓ πù Ï, Ù ÂÓ ÏÏ ÎÙÈÎ Û ÔÏ ÛÙË ÂÚÌ Ó, Ù Community Schools ÛÙÈ ÁÁÏÔÛ ÍÔÓÈÎ ÒÚ ÎÙÏ. appleú appleâè Ó ÛËÌÂÈÒÛÔ Ì fiùè fiï Ù Ù Û ÔÏ ÏÂÈÙÔ ÚÁÔ Ó ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÂÓfi ÈÂ Ú Ì ÓÔ ˆÚ Ú Ô. ª Û ÛÂ Ó Î ı Ú apple È ÔÎÂÓÙÚÈÎfi ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ appleúôáú Ì- Ì ÙÔ, ÓÂÙ È Ë Â Î ÈÚ ÛÙÔ Ó appleèô Ó ÓÙ appleôîúèıâ ÛÙÈ appleúôûˆappleèî ÙÔ Ó ÁÎÂ Î È ÛÙ appleúôûˆappleèî ÂÓ È Ê ÚÔÓÙ ÙÔ, Ó ÂappleÈÎÔÈÓˆÓ ÛÂÈ ÓÂÙ Ì ÙÔÓ/ÙË ÓËappleÈ ÁˆÁfi Î È ÙÔ Û ÓÔÌË- Ï ÎÔ ÙÔ, ˆÚ ÙËÓ apple ÂÛË ÙÔ ÚfiÓÔ, Ó ÙÔ ÁÓˆÚ ÛÂÈ Î Ï ÙÂÚ, Ó ÂÈ appleèô ÓÂÙË Âapple Ê Ì apple È È applefi ÏÏ appleôïèùèûìèî appleâúè ÏÏÔÓÙ, Î ıò Î È Ì apple È È ÌÂ È È ÙÂÚÂ Ó ÁÎÂ. ÙËÓ appleâú appleùˆûë ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Ô apple Ú ÁÔÓÙ ÚfiÓÔ ÂÓ appleôùâïâ ÂÌapplefi ÈÔ, ÏÏ, appleâó ÓÙ, apple Ú ÁÔÓÙ ÂÓÈÛ ÙÈÎfi ÁÈ Ó ËÙ ÛÂÈ Î È ÈÂÚÂ Ó ÛÂÈ Î Ù ÛÙ ÛˆÓ. Ó È ÙÔÓfiËÙÔ fiùè ÙÔ ÙÔ Â Ô ÔÈ applefi ÂÈ ÚÂÈ ÔÓÙ È ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ appleô Ó Â Ó È Î Ï Î Ù ÚÙÈÛÌ ÓÔÈ ıâˆúëùèî Î È Ó Ô Ó Ù Ùfi ÚÔÓ È ıâûë ÁÈ ËÌÈÔ ÚÁÈÎ

10 8 apple Ú Ì ÛË. O Î Ó ÓÔ Ó ÌÂÙ appleë ÛÔ Ì  ÎÔÏ applefi Ó ÎÏ Ì Ú Î È ËÌÈÔ ÚÁÈ- ÎfiÙËÙ Û ÌÈ Î Ù ÛÙ ÛË Ó ÁÎ ÛÙÈÎ Î È appleôï ˆÚË, Î È Û ÓÂappleÒ ÓÈ Ú, apple Ú ÌÔÓ ÛÙÔ Û ÔÏÈÎfi ÒÚÔ Â Ó È apple ÚÎÙfi. AÓ ÛÎÂÊÙÔ ÌÂ, apple.., Ó ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÌÂ Ó Ó/Ì ÓËappleÈ - ÁˆÁfi È ÊÔÚÔ/-Ë Î È appleïëììâïò Î Ù ÚÙÈÛÌ ÓÔ/-Ë, ÛÂ Ó Û ÔÏÈÎfi ÒÚÔ appleô ÂÓ Û Ì Ï- ÏÂÈ Û Ùfi appleô ı ÔÓÔÌ Ì ÂÏ ıâúë Î È ËÌÈÔ ÚÁÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ, ÌappleÔÚÂ Ô Î ı Ó Ó ÓÙÈÏËÊı appleôè ÔÏÔÁÈÎ È ıâûë È Î Ù ÂÈ Ù Ó appleè Û ÌÈ Ù ÙÔÈ appleâú appleùˆûë. O ÂÎapple È Â ÙÈÎfi ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂÈ ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó apple Ú - ÙËÚ ÛÂÈ Ì appleúôûô Ù Ó appleè Û Πıâ ÂΠψÛË ÙË Û ÌappleÂÚÈÊÔÚ ÙÔ Î È Ê ÛÈÎ Ó È - ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÌÈ appleâúèûûfiùâúô ÎÚÈ ÂÈÎfiÓ ÙË appleúôûˆappleèîfiùëù ÙÔ Î ıâófi. ΔËÓ ÂÈÎfiÓ Ù ÌappleÔÚÂ Ó ÙË ÌÂÙ Ê ÚÂÈ Î È ÛÙÔ ÁÔÓÂ, È ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ ÙÛÈ Ù Ùfi ÚÔÓ Ó ÎÏ Ì Û ÓÂÚÁ Û Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ, ÛÙÔÈ Â Ô È È ÙÂÚ ÛËÌ ÓÙÈÎfi ÁÈ ÙËÓ Î ÏÏÈ ÚÁÂÈ ÂÓfi apple È- ÔÎÂÓÙÚÈÎÔ Ì ıëûè ÎÔ ÎÏ Ì ÙÔ. OÈ Û Á ÚÔÓ ÂappleÈÛÙ Ì ÙË ÁˆÁ Ì ÏÈÛÙ ÂappleÈÌ ÓÔ Ó ÛÙË ÛËÌ Û ÌÈ ÛÙÂÓ Î È ËÌÈÔ ÚÁÈÎ Âapple Ê Ó ÌÂÛ ÛÙÔ ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Î È ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ. O ıâûìfi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ı ÂÈ ÂappleÈÙ ÛÙËÓ ÂÊ ÚÌÔÁ ÙÔ ÌfiÓÔ fiù Ó Û Ì ÏÔ Ó ıâùèî fiïôè ÔÈ apple Ú ÁÔÓÙ appleô Û ÌÌÂÙ Ô Ó: Ë appleôïèùâ Ì ÙËÓ ÏÈÎ Î È ÙË ıâûìè- Î ÙË Û Ìapple Ú ÛÙ ÛË, ÔÈ ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Ì ÙÔ ÂÓ È Ê ÚÔÓ Î È ÙËÓ appleúôûapple ıâè ÙÔ Ó apple ÚÂÌ ÓÔ Ó ËÌÈÔ ÚÁÈÎ, ÎÔÏÔ ıòóù Ù ÌËÓ Ì Ù ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ Î È ÍÈÔappleÔÈÒÓÙ Î ıâ ÙÔ appleúôûapple ıâè, Î È Ê ÛÈÎ ÔÈ ÁÔÓ Ì ÙÔ ÂÓ È Ê ÚÔÓ, ÙË Û ÓÂÚÁ Û Î È ÙË ÛˆÛÙ ÂÎÙ - ÌËÛË ÙˆÓ appleúôûapple ıâèòó appleô Á ÓÔÓÙ È appleúô Ù ÙËÓ Î Ù ı ÓÛË.  ÙÂÏÈÎ Ó Ï ÛË ÛÙÔ Âapple ÎÂÓÙÚÔ ÙˆÓ appleúôûapple ıâèòó fiïˆó ÙˆÓ Û ÌÌÂÙ fióùˆó appleú appleâè Ó Ú ÛÎÂÙ È ÙÔ apple È, ÒÛÙÂ Ó appleâúó ÂÈ ÙË Ì Ú ÙÔ Â ÚÈÛÙ Î È ËÌÈÔ ÚÁÈÎ. ΔÔ ÓËappleÈ Áˆ- ÁÂ Ô ı appleú appleâè Ó appleôùâïâ ÛÙ ıìfi ÛÙË ˆ ÙÔ apple È ÈÔ, appleô ı ÙÔ ËÌÈÔ ÚÁ ÛÂÈ ÏÔ ÁÈ Ì ıëûë Î È Á appleë ÁÈ ÙÔ Û ÔÏ Ô. È ÂÓÒ Ô ıâûìfi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂÈ ÌfiÏÈ Ï Á ÚfiÓÈ ˆ ÛÙËÓ ÏÏ -, ÔÈ appleúôûapple ıâèâ fiïˆó ÙˆÓ Û ÌÌÂÙ fióùˆó ÊÔÚ ˆÓ ÂappleÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ È appleúô ÙËÓ Î Ù ı Ó- ÛË ÙË ËÌÈÔ ÚÁ ÙˆÓ ÈÎ ÓÒÓ Î È Ó ÁÎ ˆÓ Û ÓıËÎÒÓ appleô ı ÂÍ ÛÊ Ï ÛÔ Ó ÙËÓ appleô- ÙÂÏÂÛÌ ÙÈÎ ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ ıâûìô. ÙÔ appleï ÛÈÔ Ùfi Ô «O ËÁfi ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ի ÂappleÈ ÂÈÚÂ Ó appleúôûê ÚÂÈ ÛÙÔ /ÛÙÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ ÛÈÎ ıâˆúëùèî Ú Î È appleú ÎÙÈÎ, appleô ı ÙÔ /ÙÈ È ÎÔÏ ÓÔ Ó ÛÙÔ Î ıëìâúèófi ÂÎapple È Â ÙÈÎfi ÙÔ ÚÁÔ Î È Î Ú ˆ ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙÔ Û Á ÚÔÓÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. È ÙÔ ÏfiÁÔ Ùfi Ô «O ËÁfi ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ի Ó appleù ÛÛÂÙ È Û ÙÚÂÈ ÛÈÎ ÂÓfiÙËÙÂ, ÔÈ ÔappleÔ Â appleôùâïô Ó Î È ÛÈÎÔ apple ÏÒÓ ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. appleúòùë ÂÓfiÙËÙ apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ ÙÔ ÛÈÎÔ ÔÌÈÎÔ Î È ÏÂÈÙÔ ÚÁÈÎÔ apple Ú ÁÔÓÙ appleô appleúôû ÈÔÚ Ô Ó ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, Ë Â ÙÂÚË ÂÓfiÙËÙ Û ÔÏÂ Ù È Ì ÙÔ ÙËÌ ÙË Û ÓÂÚÁ Û ÌÂÙ Í ÂÎapple È Â ÙÈÎÒÓ Î È ÁÔÓ ˆÓ Î È, Ù ÏÔ, Ë ÙÚ ÙË ÂÓfiÙËÙ Û ÔÏÂ Ù È Ì ÙÔ Î ÚÈÔ ÙË- Ì ÙË ÔÌ Ï ÌÂÙ ÛË ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ applefi ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Û ÔÏ Ô. Ïapple Ô Ì ÙÔ apple ÚfiÓ ÂÁ ÂÈÚ ÈÔ, appleô ÂÎ ÂÙ È Ì appleúˆùô Ô Ï ÙÔ À, Ó appleôùâ- Ï ÛÂÈ ÂÚÁ ÏÂ Ô ÁÈ ÂÓËÌ ÚˆÛË Î È appleúô ÏËÌ ÙÈÛÌfi, Ù Ùfi ÚÔÓ Â Ó Û Ì ÏÂÈ ÛÙËÓ Ó Ú- ÍË ÂÓfi È ÏfiÁÔ ÁÈ ÙÔ Û ÔÏÂ Ô appleô fiïôè Ì ÔÚ Ì ÙÈ fiì ÛÙÂ. Û ÁÁÚ ÊÈÎ ÔÌ

11 ÂÊ Ï ÈÔ 1Ô: OÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô 9 ÈÛ ÁˆÁ appleúôû ÔÏÈÎ ÂÎapple  ÛË, Ô Â ÙÂÚÔ Ù Ù Ù Ó appleù ÛÛfiÌÂÓÔ ÙÔÌ ÙË ÔÈÎÔÓÔ- Ì ÌÂÙ ÙË ÈÔÌË Ó ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ appleôïôáèûùòó, ıâˆúâ Ù È ÙÔ appleèô Û Ó Úapple - ÛÙÈÎfi ÓÔËÙÈÎ appleâ Ô ÙË ÂÎapple  ÛË (Roopnarine & Johnson, 2006), Î ıò ÙÔ Ì Ïfi Î È Ë Î Ú È ÙÔ apple È ÈÔ appleúôûâïî Ô Ó ÙÔ ÂÓ È Ê ÚÔÓ ÙˆÓ ÂÓËÏ ÎˆÓ Â Ò Î È ÈÒÓ (Thompson, 2004). OÈ Kagan (1990), Bruner (1960) Î È ÏÏÔÈ ÂÚ ÓËÙ apple ÂÈÍ Ó fiùè Ù apple È È ÁÓˆ- Ú Ô Ó appleâúèûûfiùâúâ appleïëúôêôú  applefi Ù appleô ÓÔÌ Ô Ó ÔÈ ÂÎapple È Â ÙÈÎÔ Î È fiùè Ë Ì ıëûë ÌappleÔÚÂ Ó Â Ú Èˆı Π٠ÙË È ÚÎÂÈ ÙˆÓ appleúòùˆó ÚfiÓˆÓ. O Bloom Î Ù ÏË- Í ÛÙÔ Û Ìapple Ú ÛÌ fiùè ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ Ì ÚÔ ÙË ÓıÚÒappleÈÓË appleóâ Ì ÙÈÎ Ó appleù ÍË appleú ÁÌ ÙÔappleÔÈÂ Ù È appleúèó applefi ÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ apple ÓÙ ÂÙÒÓ, Ì ÙÔ 50% ÙË Â Ê Ó ÂÈ Ë Ó appleù ıâ Î Ù ÙË È ÚÎÂÈ ÙˆÓ ÙÂÛÛ ÚˆÓ appleúòùˆó ÚfiÓˆÓ (Bloom, 1964: 88). O Nash (1977) È Ù appleˆûâ ÙË ıâˆú fiùè Ù appleúòù ÚfiÓÈ ÙË ˆ ÙÔ ÓıÚÒappleÔ appleôùâ- ÏÔ Ó ÎÚ ÛÈÌ appleâúèfi Ô, «apple Ú ı Ú Â Î ÈÚÈÒÓ», ÂappleÂÈ Ô ÂÁÎ Ê ÏÔ ÂappleÈ ËÙ ÔÚÈ- ÛÌ Ó Â Ë ÂÈÛÂÚ fiìâóˆó appleïëúôêôúèòó appleúôîâèì ÓÔ Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÂÈ Ó ÛÙ ıâúôappleôè ÛÂÈ ÔÚÈÛÌ Ó ÔÌ ÙÔ. ΔÔ apple Ú ı ÚÔ ÁÈ ÙËÓ Ó appleù ÍË ÙË ÁÏÒÛÛ Î È ÙËÓ applefiîùëûë/î Ù ÓfiËÛË ÙÔ Û ÓÙ ÎÙÈÎÔ ÎÏ ÓÂÈ ÛÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ apple ÓÙ ÍÈ ÂÙÒÓ, ÂÓÒ Ù apple Ú ı Ú ÁÈ ÙËÓ appleúôûı ÎË Ó ˆÓ Ï ÍÂˆÓ ÌappleÔÚÂ Ó ÌËÓ ÎÏ ÛÔ Ó appleôù. ΔÔ apple Ú - ı ÚÔ ÁÈ ÙË Û Ó ÈÛıËÌ ÙÈÎ ˆÚ Ì ÓÛË ÙÔ apple È ÈÔ ÎÏ ÓÂÈ ÛÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ Ô ÂÙÒÓ, ÂÓÒ ÙÔ apple Ú ı ÚÔ ÁÈ ÙËÓ fiú ÛË Ê ÓÂÙ È fiùè ÎÏ ÓÂÈ ÛÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ ÙÂÛÛ ÚˆÓ ÂÙÒÓ appleâú appleô. ΔÔ apple Ú ı ÚÔ ÁÈ ÙËÓ ÂÎÌ ıëûë ÌÈ Â ÙÂÚË ÁÏÒÛÛ Ú ÛÎÂÙ È ÛÙËÓ Î - Ï ÙÂÚË appleâú Ô Ô ÌÂÙ Í ÙË Á ÓÓËÛË Î È ÙË ËÏÈÎ ÙˆÓ ÍÈ ÂÙÒÓ, ÂÓÒ ÙÔ apple Ú ı ÚÔ ÁÈ ÙËÓ ÂÎÌ ıëûë ÙË ÌÔ ÛÈÎ ÓÔ ÁÂÈ ÛÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÙÒÓ Î È È ÚÎÂ Ì ÚÈ Ù Î ( ÊÚ Ó, 2001). OÈ Hunt (1961) Î È Piaget (1970) ÙfiÓÈÛ Ó Âapple ÛË fiùè ÔÈ appleôè- ÔÙÈÎ ÏÏËÏÂappleÈ Ú ÛÂÈ Ì ÙÔ appleâúè ÏÏÔÓ ÛÙË È ÚÎÂÈ ÙˆÓ appleúòùˆó ÂÙÒÓ ÌappleÔÚÔ Ó Ó Í ÛÔ Ó ÙÔ Âapple appleâ Ô ÙË È ÓÔËÙÈÎ ÈÎ ÓfiÙËÙ Î Ù ÙËÓ ÂÓËÏÈÎ ˆÛË. appleèappleúfiûıâù ÔÈ Bredekamp Î È Copple (1997) È apple ÛÙˆÛ Ó fiùè ÔÈ ÂÌappleÂÈÚ Â ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Î Ù ÙË ÚÂÊÈÎ Î È ÙË ÓËappleÈ Î ËÏÈÎ fi È ÌfiÓÔ ÂappleËÚÂ Ô Ó ÙË ÌÂÙ appleâèù appleôúâ ÙÔ ÛÙÔ Û Ô- Ï Ô, ÏÏ Î È fiïë ÙÔ ÙË ˆ. Δ apple Ú apple Óˆ ÂÚ ÓËÙÈÎ Â ÔÌ Ó ÈÎ ÈÔÏÔÁÔ Ó ÙË ÌÂÁ ÏË ÛËÌ Û appleô ÓÂÙ È Û ÌÂÚ ÛÙËÓ appleúôû ÔÏÈÎ ÂÎapple  ÛË Î È ÛÙËÓ Ó ıìèû ÙË, Ì ÚÔ ÙË ÔappleÔ Â Ó È Î È ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô.

12 ΔÈ Â Ó È ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂÈÛ ÁˆÁÈÎfi Û ÔÏÂ Ô ÈÂ Ú Ì ÓÔ ˆÚ Ú Ô, ÙÔ ÔappleÔ Ô ıâûapple - ÛÙËΠ̠ÙÔ Ó. 2525/1997, ÚıÚÔ 3 (º 188, Ù. ã.), Â Ó È Ó Î ÈÓÔÙfiÌÔ ıâûìfi ÙË ÂÎapple  ÛË, Ô ÔappleÔ Ô ÌappleÔÚÂ Ó ÈÎ ÓÔappleÔÈ ٠Ùfi ÚÔÓ ÙÈ Û Á ÚÔÓ ÂÎapple È Â ÙÈÎ apple ÈÙ ÛÂÈ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÏÏ Î È ÙÈ Ó ÁΠÙË ÛËÌÂÚÈÓ Î È ÙË ÚÈ Ó ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ. È ÙËÓ ÂÊ ÚÌÔÁ ÙÔ appleúôáú ÌÌ ÙÔ ÂÚÁ ÔÓÙ È Ô ÓËappleÈ Áˆ- ÁÔ. ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ È ÚÎÂ Ô ÙÒ ÒÚ ËÌÂÚËÛ ˆ Î È appleúôûê ÚÂÈ ÛÙ apple È È ÂappleÈappleÏ ÔÓ ÚfiÓÔ ÁÈ appleôèîèï apple È ÁˆÁÈÎÒÓ Ú ÛÙËÚÈÔÙ ÙˆÓ, ÔÈ ÔappleÔ Â appleôûîôappleô Ó ÛÙËÓ ÔÏfiappleÏ ÚË Ó appleù Í ÙÔ ( ÎÏÈ Ô, 2004). ÎÔÏÔ ıâ ËÏ ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ ÙÔ Ó Ï ÙÈÎÔ appleúôáú ÌÌ ÙÔ ÙÔ ÎÏ ÛÈÎÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. appleèappleúfiûıâù Ô ÒÚÔ ÙÔ ÂÌappleÏÔ Ù ÂÙ È ÏÈÎÔÙ ÓÈÎ, appleúôîâèì ÓÔ Ó Î Ï ÂÈ ÙÈ Ó ÁÎÂ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÁÈ Ê ÁËÙfi Î È appleóô fiáôè appleô Âapple Ï Ó ÙÔ ıâûìfi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô OÈ ÏfiÁÔÈ appleô Âapple Ï Ó ÛÙÈ Û Á ÚÔÓ ÌÂÙ ÈÔÌË ÓÈÎ ÎÔÈÓˆÓ Â ÙËÓ Î ıè ÚˆÛË ÙÔ ıâûìô ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÍÂÎÈÓÔ Ó applefi ÙËÓ ÏÏ Á ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ ÎÒÓ Û ÓıËÎÒÓ Î È ÙÔÓ appleâúèôúèûì ÓÔ ÚfiÓÔ appleô ÂÈ ÛÙË È ıâû ÙË Ë ÂÚÁ fiìâóë ÌËÙ Ú, appleúô- ˆÚÔ Ó ÛÙËÓ Ó ÁÎË appleúôûêôú ÛÙÔ apple È appleôèôùèîòó appleúôáú ÌÌ ÙˆÓ Î È Î Ù Ï ÁÔ Ó ÛÙËÓ appleô Ú ˆÛË ÓÔ ÁÌ ÙÔ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô appleúô ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ Î È ÛÙË ËÌÈÔ ÚÁ ÈÎÙ ˆÓ ÌÊ appleïâ ÚË ÂappleÈÎÔÈÓˆÓ. Ù apple Ú apple Óˆ ı appleú appleâè Ó appleúôûùâıâ Ë Ó Ùfi- ÙËÙ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Ó ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÛÂÈ ÓÙÈÛÙ ıìèûùèî Î È Ó Û Ì ÏÂÈ ÙÛÈ ÛÙËÓ Ì Ï ÓÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÓÈÛÔÙ ÙˆÓ Î È ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ appleôîïâèûìô. ÈÔ Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó : Á ÚÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ ÏÏ Á OÈ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ Î Û Óı Π٠ÙË È ÚÎÂÈ ÙÔ 20Ô ÈÒÓ Í Â, ıâûìô Î È È ÓÈÎ appleô ÁÈ ÈÒÓ ıâˆúô - ÓÙ Ó Î Ù Ì ËÙ ÔÎÈÌ ÔÓÙ È Î È Ó ÈÚÔ ÓÙ È. ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ Ê ÓÂÙ È Ó appleâúó ıè ÎÚ ÛÂÈ Î È Ó Î Ù Ù ÍÂÈ. Ì ÈÎ Â ÛÔ Ô ÙˆÓ Á Ó ÈÎÒÓ ÛÙËÓ ÁÔÚ ÂÚÁ - Û, Ë ÌÂÙ ÛË applefi ÙË ÈÂ Ú Ì ÓË ÛÙËÓ apple ÚËÓÈÎ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ, Ë ÍËÛË ÙÔ ÚÈıÌÔ ÙˆÓ ÌÔÓÔÁÔÓ ÎÒÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ, fiappleˆ Î È ÙˆÓ Á ÌˆÓ ÌËÙ ÚˆÓ, Â Ó È Î appleôè ÛÙÔÈ Â appleô Û ÓËÁÔÚÔ Ó ÛÙËÓ ÂÎ ÒÚËÛË ÏÂÈÙÔ ÚÁÈÒÓ ÙË ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ ÛÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Î È appleúô ÏÏÔ Ó ÂÓÙÔÓfiÙÂÚ ÙËÓ Ó ÁÎË ÁÈ ÌÈ Ó ÌÔÚÊ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, Ì ÈÂ Ú Ì ÓÔ ˆÚ ÚÈÔ, fiappleˆ Â Ó È Û ÌÂÚ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. ΔËÓ Ó ÁÎË Ù ÛÙËÓ ÏÏ ÂÓÛÙÂÚÓ ÔÓÙ È ÔÈ ÁÔÓÂ, ÔÈ ÔappleÔ ÔÈ Û ÌÂÁ ÏÔ appleôûôûùfi (44,9%) appleôûùëú Ô Ó fiùè ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Û Ì ÏÏÂÈ ÛÙËÓ Âapple Ï ÛË ÙÔ appleúô Ï - Ì ÙÔ ÙË Ê Ï ÍË ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Î ı fiïë ÙË È ÚÎÂÈ ÙÔ Î ıëìâúèóô ˆÚ Ú Ô ÂÚÁ Û ÙÔ ( ÙÈÓÈÒÙË, 2005: 71). ÍÈÔÛËÌ ˆÙÔ Â Ó È fiùè Î È ÔÈ ŒÏÏËÓ / ÏÏËÓ Â ÓËappleÈ Áˆ- ÁÔ Ô Ó ÙËÓ È appleô Ë Î È Ì ÏÈÛÙ Û appleôûôûùfi 79,9% ıâˆúô Ó fiùè Ë appleèô ÛËÌ ÓÙÈÎ ÏÂÈ- ÙÔ ÚÁ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Â Ó È Ë Î Ï Ë ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Ó ÁÎÒÓ ÙˆÓ ÁÔÓ - ˆÓ ( ÙÈÓÈÒÙË, 2005: 90). ªÂÏ Ù Û ÏÏ ÒÚ  ÓÔ Ó fiùè ÔÈ ÁÔÓ appleúôùèìô Ó ÙÔ

13 11 ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂappleÂÈ ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔÓ ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÌÂÙ ÎÈÓ ÛÂˆÓ appleô Ê ÛÙ ÓÙ È Ù apple È È Î Ù ÙË È ÚÎÂÈ ÙË ËÌ Ú ( ousden & Kam, 1992Ø Johnson, 1993). O ÓÙÈÛÙ ıìèûùèîfi ÚfiÏÔ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Í ÓfiÌÂÓË ÌÂÙ Ó ÛÙ ÛË, fiappleˆ Î È Ë Í ÓfiÌÂÓË Ê ÏÂÙÈÎ, ÂıÓÈÎ Î È ÁψÛÛÈÎ appleôèîèïfiùëù applefi ÙË ÌÈ ÌÂÚÈ Î È applefi ÙËÓ ÏÏË ÙÔ ÛÌ Ó ÌÂÛ ÛÙÔ appleïô ÛÈÔ Î È ÛÙÔ ÊÙˆ Ô ËÌÈÔ ÚÁÔ Ó appleúôîï ÛÂÈ Î È Ó ÙfiÙËÙÂ Î È ÂÓÈÛ Ô Ó ÙÔÓ ÓÙÈÛÙ ı- ÌÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ appleô Î ÏÂ Ù È Ó apple ÍÂÈ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. ÓÙ ÍË ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÛÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô appleúô appleôı ÙÂÈ Ô ÛÈÎ ÏÂÈÙÔ ÚÁ  applefi ÙËÓ appleïâ Ú ÙÔ : ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔ ËÛ ÙÔ Î È ÙËÓ ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ Ó ÂÓÛÙÂÚÓ ÔÓÙ È Î È Ó È ÂÈÚ ÔÓÙ È ÙÔ ÛÒÌ ÙË ÎÔÈÓˆÓÈÎ Î È ÁÓˆÛÙÈÎ ÏË appleô ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÙÔ ÌÂÙ È ÂÈ ( Ú Ë, 1996). øûùfiûô Ù apple È È appleô Ú ÔÓÙ È ÛÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô applefi ÊÙˆ appleâúè ÏÏÔÓÙ, applefi Ó appleâúè ÏÏÔÓ ÌÂ È ÊÔÚÂÙÈÎ appleôïèùèûùèî Ú ÎÙË- ÚÈÛÙÈÎ, Ù appleô ÛÙÂÚ ıëî Ó ÙÈ appleïô ÛÈ ÂÌappleÂÈÚ Â appleô appleúâappleâ Ó appleôîù ÛÔ Ó, Û Ó ÓÙÔ Ó ÛËÌ ÓÙÈÎ ÛÎÔÏ Â appleúôû ÚÌÔÁ, ÏÂÈÙÔ ÚÁÈÎ Ú ÛÙËÚÈÔappleÔ ËÛË Î È È Â ÚÈÛË ÙË ÁÓˆÛÙÈÎ ÏË appleô appleúôûê ÚÂÈ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Ì ÙÔÓ appleâúèûûfiùâúô ÚfiÓÔ appleô È ı ÙÂÈ Î È ÙÔ appleïô ÛÈÔ Û ÂÚÂı ÛÌ Ù appleâúè ÏÏÔÓ appleô appleúôˆıâ ÌappleÔ- ÚÂ Ó ÚÂÈ ÙÈ ÂÎapple È Â ÙÈÎ ÓÈÛfiÙËÙÂ, Ó ÂÍ ÛÊ Ï ÛÂÈ Î Ù ÏÏËÏ Ó appleù ÍÈ Î appleúôáú ÌÌ Ù, Ù ÔappleÔ appleô- Ï appleô Ó ÛÙËÓ ÂÓ Û ÛË ÙˆÓ Ó ÙÔÙ ÙˆÓ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, ÒÛÙÂ Ó ÂÓÙ ıô Ó ÔÌ Ï ÛÙË ˆ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ - Ô Î È Ó Ô Ó ÙÈ È  ΠÈÚ Â Ì ٠apple È È appleô appleúô Ú ÔÓÙ È applefi appleúôóôìèô  ÎÔÈÓˆÓÈÎ Ù ÍÂÈ. ªappleÔÚ ÎfiÌ Ó ÂÍÔÌ Ï ÓÂÈ ÙÈ ÛËÌ ÓÙÈÎ ÎÔÈ- ÓˆÓÈÎ Î È appleôïèùèûìèî È ÊÔÚ ÌÂÙ Í ÙˆÓ apple È- ÈÒÓ, fiù Ó Ù appleúôâùôèì ÂÈ Î È Ù ÔËı ÂÈ Ó Ó - appleù ÍÔ Ó ÙËÓ appleúôûˆappleèîfiùëù ÙÔ, ÏÏ Î È ÙÈ ÎÔÈÓˆÓÈ- Î ÙÔ ÂÍÈfiÙËÙ Ì ÙÔ Ó ÓÈÒıÔ Ó fiùè Â Ó È Â appleúfiû Â- ÎÙ, appleô ÂÎÙ Î È ÛÊ Ï. ÂÍÔÌ Ï ÓÛË ÙˆÓ appleôïèùèûùèîòó È ÊÔÚÒÓ ÂÓÈÛ ÂÙ È Ì ÙËÓ appleúôûapple ıâè appleô Î Ù ÏÏÔ Ó ÔÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ ÛÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô applefi ÙË ÌÈ ÌÂÚÈ Ó ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÛÙÈ appleôèî Ï appleôïèùèûùèî Î È ÂıÓÈÎ ÔÌ Â ÌÈ appleôèîèï ÛÙÚ ÙËÁÈÎÒÓ, ÔÈ ÔappleÔ Â Â Ó È Û ÛÙÔÈ Â Ì ÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ıëûë, Î È applefi ÙËÓ ÏÏË Ó Ô Ó ıè ÁÓÒÛË ÙË Í ˆÚÈÛÙ Î Ù Áˆ- Á ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Î È apple Ú ÏÏËÏ ÙËÓ ÈÎ ÓfiÙËÙ Ó ÌÂÙ ÙÚ appleô Ó ÙË ÁÓÒÛË Ù Û appleôùâ- ÏÂÛÌ ÙÈÎ È ÛÎ Ï (Gay, 2000). ÙËÓ È Î Ù ı ÓÛË ÎÈÓÔ ÓÙ È Î È ÔÈ Ú Ó appleô ÂappleÈÛËÌ ÓÔ Ó fiùè ÙÔ appleúfiáú ÌÌ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂÈ ıâùèîfiùâú appleôùâï - ÛÌ Ù ÁÈ Ù apple È È ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙ ÙˆÓ Î È ÙÔ ÌËÏÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ ÂappleÈapple Ô apple fi,ùè ÁÈ Ù appleúôóôìèô apple È È (Plucker & Zapf, 2005). appleèappleúfiûıâù Î È ÏÏ Ú Ó Π٠ÂÈÎÓ Ô Ó fiùè Ë ÊÚÔÓÙ ËÏ appleôèfiùëù appleô appleúôûê ÚÂÈ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Û ÊÙˆ apple È È Û Ó ÂÙ È ÌÂ Î Ï ÙÂÚ ÁÓˆÛÙÈÎ appleôùâï ÛÌ Ù (Phillips et al., 1987Ø Zaslow, 1991Ø Barnett & Boocock, 1998). Δ ÏÔ Ó Í ÓfiÌÂÓÔ ÚÈıÌfi ÂÚ ÓÒÓ appleôî Ï appleùâè Ù Ú appleúfiıâûì ÔÊ ÏË ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÁÈ Ù ÊÙˆ apple È È (Larson, 2003Ø Walston & West, 2004Ø Weast, 2004).

14 12 Δ appleôùâï ÛÌ Ù Ù Â ÓÔ Ó fiùè ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÌappleÔÚÂ Ó ÏÂÈÙÔ ÚÁ - ÛÂÈ ÓÙÈÛÙ ıìèûùèî Î È Ó ÁÂÊ ÚÒÛÂÈ ÙÔ ÛÌ applefi ÔÛË appleô apple Ú ÂÈ Ó ÌÂÛ ÛÙ appleúôóôìèô Î È ÛÙ ÌË appleúôóôìèô apple È È. ŒÙÛÈ, ÂÓÒ Ô Ú ÈÎfi ÛÙfi Ô ÙÔ ÔÏÔ ÌÂ- ÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Ù Ó Î ı Ú ÎÔÈÓˆÓÈÎfi, ÌÂÙÂÍÂÏ ıëîâ Û ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ ÓÙÈÛÙ ıìèûùè- Îfi Î È Î ıò ÛÙ È Î Û ÓÂÈ ËÙÔappleÔÈÂ Ù È Î È ÂÎÙÈÌ Ù È Ë ÛËÌ Û ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ È Ê ÓÔÓÙ È ÔÏÔ Ó Î È appleâúèûûfiùâúôè ÙÔÌ ÙÔ ÔappleÔ Ô ÌappleÔÚÂ Ó ÂÍ appleëúâù ÛÂÈ Á ÚÔÓ Ó appleù ÍÈ Î Î È apple È ÁˆÁÈÎ Â ÔÌ Ó Ó appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ, ÔÈ ÂÌappleÂÈÚ Â Î È ÙÔ appleâúè ÏÏÔÓ ÙÔ apple È ÈÔ Ó appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ Ú ÂÈ Î Ù ÙË È ÚÎÂÈ ÙÔ appleúòùô Ì Ó applefi ÙË Û ÏÏË Ë, fiù Ó Ô ÂÁÎ Ê ÏÔ Î È Ô ÓˆÙÈ Ô Ì ÂÏfi ÍÂÎÈÓÔ Ó Ó apple ÚÓÔ Ó Û Ì Ì Û ÛÙÔ Ì Ú Ô. ª ÚÈ ÙÔÓ ÎÙÔ Ì Ó ÙË Î ËÛË Ô Ó ËÌÈÔ ÚÁËı fiï Û Â fió Ù ÈÛÂÎ ÙÔÌÌ ÚÈ Ó ÚÒÓˆÓ (Ó ÚÈÎÒÓ Î ÙÙ ÚˆÓ) appleô appleôùâïô Ó ÙÔ ÒÚÈÌÔ Ì Ïfi. ÊÔ ËÌÈÔ ÚÁËıÔ Ó ÔÈ Ó ÚÒÓÂ, ÌÂÙ ÎÈÓÔ ÓÙ È ÁÚ ÁÔÚ ÛÙËÓ appleâúèô ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ fiappleô ı ÏÂÈÙÔ ÚÁ - ÛÔ Ó. OÈ Ó ÚÒÓÂ È ÊÔÚÔappleÔÈÔ ÓÙ È ÁÈ Ó Ó Ï Ô Ó ÂÈ ÈÎÂ Ì ÓÔ ÚfiÏÔ Î È Ë- ÌÈÔ ÚÁÔ Ó Û Ó ÛÂÈ (Û Ó ÂÈ ) Ì ÏÏÔ Ó ÚÒÓÂ, appleô ÙÔ ÂappleÈÙÚ appleô Ó Ó ÂappleÈÎÔÈ- ÓˆÓÔ Ó Î È Ó appleôıëîâ Ô Ó appleïëúôêôú  (Dawson & Fischer, 1994Ø Johnson, 1997). «O ÂÁÎ Ê ÏÔ apple Ú ÁÂÈ ÈappleÏ ÛÈÔ ÚÈıÌfi Î ÙÙ ÚˆÓ applefi ÙfiÓ appleô ÙÂÏÈÎ ı ÎÚ Ù - ÛÂÈ. O ÛÙfi Ô ÙˆÓ Î ÙÙ ÚˆÓ ÙÒÓ Â Ó È Ó Û Ó ÂıÔ Ó Ì ÏÏ Î ÙÙ Ú, appleúôîâèì ÓÔ Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÔ Ó ÎÙ ÁÈ Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó ÏÂÈÙÔ ÚÁ Â. Ó ÏÔÁ Ì ÙËÓ appleôûfiùëù Î È ÙËÓ ÈÛ ÙˆÓ ÂÚÂıÈÛÌ ÙˆÓ appleô ÔÓÙ È applefi ÙÔ appleâúè ÏÏÔÓ, Î appleôèâ applefi ÙÈ Û Ó - ÛÂÈ Ù ÈÛ ÚÔappleÔÈÔ ÓÙ È, ÂÓÒ ÏÏ ÙÚÔÊÔ Ó ÓÂÎÚÒÓÔÓÙ È ÏfiÁˆ ÏÏÂÈ Ë ÏÏË- ÏÂapple Ú ÛË Ì ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi appleâúè ÏÏÔÓ. OÈ ÂÁÎÂÊ ÏÈÎ Ù Û Ó ÂÈ Ú Ô Ó Ó ÌÂÈÒÓÔÓÙ È appleâú appleô appleúô ÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ appleúòùô ÚfiÓÔ ÙË ˆ, ÛÙ ıâúôappleôèô ÓÙ È Á - Úˆ ÛÙËÓ ËÏÈÎ ÙˆÓ 12 ÚfiÓˆÓ Î È apple Ú Ì ÓÔ Ó ÙÛÈ appleâú appleô ˆ ÙÔ Â ÔÌËÎÔÛÙfi  ÙÂ- ÚÔ ÙÔ ÙË ËÏÈÎ. Δ ÙÚÈÛÂÎ ÙÔÌÌ ÚÈ ÙˆÓ Û Ó ÛÂˆÓ (Û Ó ÂˆÓ) appleô ÂappleÈ ÈÒÓÔ Ó ÔÊ ÏÔ Ó ÙËÓ apple ÚÍ ÙÔ Î Ù Ó ÌÂÁ ÏÔ Ì ÚÔ Û Ù appleô Ó apple È Ì ı ÓÂÈ Î Ù ÙË È ÚÎÂÈ ÙˆÓ appleúòùˆó ÚfiÓˆÓ ÙË ˆ ÙÔ» ( Ù ÌÔ, 2006: 35). OÈ appleúòèìâ ÂÌappleÂÈÚ Â, ÛÂ Û Ó ÛÌfi ÌÂ Ó Î Ù ÏÏËÏÔ appleâúè ÏÏÔÓ, ÂappleËÚÂ Ô Ó ÙËÓ Ó appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ ÙÔ apple È ÈÔ. È È appleô Ô Ó appleâúèôúèûì Ó  ΠÈÚ Â ÁÈ Î Ù ÏÏËÏ ÂÌappleÂÈÚ Â ÛÙ appleúòù ÚfiÓÈ ÌappleÔÚÂ Ó Ô Ó Î ı ÛÙ ÚËÛË ÛÙËÓ Ó - appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ, ÁÂÁÔÓfi appleô ÌappleÔÚÂ Ó ÂÈ ÚÓËÙÈÎ ÂappleÈappleÙÒÛÂÈ ÛÙË ÌÂÏÏÔÓÙÈ- Î Ì ıëûë (Isbell & Exelby, 2001). ΔÔ Î Ù ÏÏËÏÔ ÏÔÈapplefiÓ appleâúè ÏÏÔÓ Â Ó È apple Ú ÙËÙÔ ÁÈ ÙËÓ Ó appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ Î È ÂÈ appleôïï ÌÔÚÊ. Ó È Î Ù Ú Ó ÙÔ Ê ÛÈÎfi appleâúè ÏÏÔÓ, appleô Ô ËÁ ÛÙËÓ ÓÂÍ ÚÙË- Û, appleô appleúôûê ÚÂÈ Â Î ÈÚ Â ÛÙ apple È È Ó ÓÈÒıÔ Ó ÙË Ó ÌË ÙˆÓ ÈÎ ÓÔÙ ÙˆÓ Î È ÙˆÓ È ÂÒÓ ÙÔ, appleô apple Ú ÂÈ ÛÊ ÏÂÈ, ÒÛÙ ٠apple È È Ó ÈÒÓÔ Ó ÙÔ ÛıËÌ ÙÔ «Ó ÎÂÈÓ», appleô Â Ó È Û ÛÙÔÈ Ô Ì ٠ÂÓ È Ê ÚÔÓÙ ÙÔ, appleô apple Ú ÂÈ appleúôîï ÛÂÈ Î È Â Î ÈÚ Â, ÒÛÙÂ Ó apple ÚÔ ÔÙ Πıâ Â Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎ, Û Ó ÈÛıËÌ ÙÈÎ Î È ÁÓˆÛÙÈÎ Ì ıëûë Î È Ó Ó ÂÈ- ÎÓ ÂÈ ÙÔÓ appleôïèùèûìfi. apple ÛË Î Ù ÏÏËÏÔ appleâúè ÏÏÔÓ ıâˆúâ Ù È ÙÔ ÈÔÏÔÁÈÎfi, appleô ÂappleÈ Ú ÛÙÔÓ Ó appleù ÛÛfiÌÂÓÔ ÂÁÎ Ê ÏÔ Ì Ûˆ ÙË È ÙÚÔÊ, ÙË ÁÂ, ÙË ÂÍ ÛÎËÛË ÙˆÓ ÈÛı - ÛˆÓ. øûùfiûô ÛÈÎfi apple Ú Ó ÙÔ Î Ù ÏÏËÏÔ appleâúè ÏÏÔÓÙÔ Â Ó È ÔÈ Û ÛÂÈ ÂÓËÏ ÎˆÓ - apple È ÈÒÓ. OÈ ÛÙ ıâú ıâùèî Û ÛÂÈ apple Ú Ô Ó ÛÙÔÚÁ, Ë ÔappleÔ ÂÓÈÛ ÂÈ ÙËÓ ÛÊ ÏÂÈ

15 13 Î È ÙËÓ Â ËÌÂÚ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, appleúôûê ÚÔ Ó ÙÈ ÁÓˆÛÙÈÎ appleúôîï ÛÂÈ ÁÈ ÙËÓ ÂÍ ÛÎËÛ ÙÔ Î È Ù ÔËıÔ Ó Ó Ó Î Ï Ô Ó appleôè Â Ó È Î È ÙÈ ÌappleÔÚÔ Ó Ó Î ÓÔ Ó. ªÂ Ï Á ÏfiÁÈ «Ô ÂÁÎ Ê ÏÔ Û ËÌ ÙÔappleÔÈÂ Ù È Ì ÛË Ù ÂÚÂı ÛÌ Ù ÙÔ appleâúè Ï- ÏÔÓÙÔ Î È Ù ÂÁÎÂÊ ÏÈÎ Î ÙÙ Ú ÚÂÈ ÂÙ È Ó Â ÙÔ Ó Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó ÂÚÂı ÛÌ Ù, ÛÂ Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó ÚÔÓÈÎ appleâúèfi Ô, appleúôîâèì ÓÔ Ó Ó appleù ıô Ó ÔÈ È ÊÔÚ ÈÎ - ÓfiÙËÙ» ( Ù ÌÔ, 2006: 35). appleôì Óˆ Â Ó È ÂÍ ÈÚÂÙÈÎ Ú ÛÈÌÔ ÁÈ Ù apple È È Ó Ó - appleù ÛÛÔÓÙ È Ì Û ÛÂ Ó appleâúè ÏÏÔÓ appleïô ÛÈÔ Û ÂÚÂı ÛÌ Ù Î ıâ  Ô, ÔÓÙ ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó ÎÈÓÔ ÓÙ È ÂÏ ıâú, Ó ÂappleÈÏ ÁÔ Ó Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ Î È Ó ËÌÈÔ ÚÁÔ Ó ÚÁ appleô Ô Ó ÓfiËÌ ÁÈ Ù ( ÊÚ Ó, 2001). øûùfiûô ÂÓ ÊÙ ÓÂÈ ÌfiÓÔ Ùfi. ª applefi ÙÈ appleèô ÛËÌ ÓÙÈÎ appleúô appleôı ÛÂÈ appleôûù ÚÈ- ÍË ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÛÙË Ú Á ÏÏ appleâú appleïôîë È ÈÎ Û Ó appleù ÍË ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ Â Ó È Ô ÚfiÓÔ ÂÓ Û fiïëûë Ì ٠٠apple Ú ÙËÙ ÂÚÂı ÛÌ Ù Î È fi È Ë apple ÂÛË appleúô ÙÔ ÂapplefiÌÂÓÔ ÛÙ ÈÔ Ì ıëûë, ÁÈ ÙËÓ Âapple Ù ÍË ı ÚÂÙˆÓ ÛÙfi ˆÓ Î È Î ıôúèûì ÓˆÓ appleôùâïâûì ÙˆÓ (Wood & Attfield, 2006). È apple Ú ÂÈÁÌ, Ù apple È È ÚÂÈ ÔÓÙ È ÙÔ ÈÎfi ÙÔ ÚfiÓÔ ÁÈ Ó appleúôûâáá ÛÔ Ó Ù ÏÈÎ. ËÏ ÔÚÈÛÌ Ó apple È È appleïëûè Ô Ó Ì Ûˆ ÙÔÓ appleëïfi, ÂÓÒ ÏÏ ÚÂÈ ÔÓÙ È Â ÔÌ Â ÁÈ Ó ÙÔÓ appleúôûâáá ÛÔ Ó. Ì ıë- ÛË ÂÓ Í ÈappleÏÒÓÂÙ È Ì ÁÚ ÌÌÈÎfi ÙÚfiappleÔ. ΔÔ Î ıâ apple È ÂÈ Ù ÈÎ ÙÔ ÂÏÈÎÔÂÈ ÌÔ- ÓÔapple ÙÈ, appleô Û ÁÎÚÔ ÔÓÙ È ÌÂÙ Í ÙÔ, ÏÏ ÛÙÔ Ù ÏÔ fiï Î Ù Ï ÁÔ Ó ÛÂ Ó appleô- Ù ÏÂÛÌ, ÙÔ Î ı Ó Ì ÙÔ ÈÎfi ÙÔ ÙÚfiappleÔ. Ùfi appleú appleâè Ó ÙÔ Û fiì ÛÙÂ, Ó ÙÔ Î ÏÏÈÂÚ- ÁÔ ÌÂ Î È Ó ÂÍ ÛÊ Ï Ô Ì ÙÔÓ apple ÈÙÔ ÌÂÓÔ ÚfiÓÔ ÛÙ apple È È ÒÛÙÂ Ó appleúôûâáá - Ô Ó Ù ÏÈÎ ÛÙÔ ÈÎfi ÙÔ ÚfiÓÔ. ÌappleÂÚ ÛÌ ÙÈÎ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, Ì ÙÔÓ appleâúèûûfiùâúô ÚfiÓÔ appleô È ı - ÙÂÈ, ÌappleÔÚÂ Ó ÂÍ ÛÊ Ï ÛÂÈ Ó Ù ÙÔÈÔ appleâúè ÏÏÔÓ, appleô Ó Í ÓÂÈ ÙÈ Â Î ÈÚ Â ÁÈ appleâúèûûfiùâúâ ÂÌappleÂÈÚ Â, Ó apple Ú ÂÈ ÓÂÍ ÚÙËÛ, Ó appleúôûê ÚÂÈ ÁÈÂÈÓ È ÙÚÔÊ, Ó apple ÁÈÒÓÂÈ ÙÔ ÛıËÌ ÙË ÛÊ ÏÂÈ Î È ÙË ÂÌappleÈÛÙÔÛ ÓË Ó ÌÂÛ ÛÙ apple È È Î È ÛÙÔ ÂÓ ÏÈÎÔ Î È Ó apple Ú ÂÈ ÙÔÓ apple ÈÙÔ ÌÂÓÔ ÚfiÓÔ ÛÙ apple È È ÁÈ Ú ÛË. appleúôòıëûë ÛÙÚ ÙËÁÈÎÒÓ appleô Â Ó È Û ÛÙÔÈ Â Ì ÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ıëûë ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Ì ıëûë Î È Ë Ó appleù ÍË ÙˆÓ ÓıÚÒappleˆÓ Â Ó È ÙfiÛÔ appleôï appleïôîâ, ÒÛÙÂ Î Ì ıâˆú ÂÓ ÌappleÔÚÂ Ó ÂÍËÁ ÛÂÈ Âapple ÚÎÒ fiïâ ÙÈ Û Û ÂÙÈ fiìâóâ È ÈÎ Û Â appleô appleâúèï Ì - ÓÔ Ó. OÈ ÁÓÒÛÂÈ ÁÈ ÙÔ ÙÔ ÙÔÌ ÂappleÂÎÙ ÓÔÓÙ È È ÚÎÒ, È È ÙÂÚ Î ıò ÔÈ Ó -  Ù ÓÔÏÔÁ  ÂappleÈÙÚ appleô Ó ÛÙÔ ÂÚ ÓËÙ Ó ÂÍÂÙ ÛÔ Ó ÙÔ appleúfi ÏËÌ ÙÔ appleò Ó - appleù ÛÛÂÙ È Î È ÏÂÈÙÔ ÚÁÂ Ô ÓıÚÒappleÈÓÔ ÂÁÎ Ê ÏÔ. ªÂÚÈÎ ıâˆú  ÂappleÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ È ÛÙÔ ÙÈ Û Ì ÓÂÈ Ì Û ÛÙÔ Ì Ïfi ÙÔ apple È ÈÔ ÙÈ Û Ì ÓÂÈ Ì Û ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Î È appleô- ÏÈÙÈÛÙÈÎfi appleï ÛÈÔ fiappleô Û ÓÙÂÏÂ Ù È Ë Ì ıëûë. ÕÏÏ ıâˆú  ÓÔ Ó ÏÂappleÙÔÌÂÚ ÂÍË- Á ÛÂÈ ÁÈ ÙÔ appleò Ì ı ÓÔ Ó Ù apple È È ÛÂ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÁÓˆÛÙÈÎÔ ÙÔÌÂ, fiappleˆ Ô ÁÚ ÌÌ ÙÈÛÌfi (literacy), ÔÈ Ì ıëì ÙÈÎ ÁÓÒÛÂÈ, ÔÈ ËÌÈÔ ÚÁÈÎ Ù ÓÂ Î È Ë Ù ÓÔ- ÏÔÁ, Î ıò Î È ÁÈ ÙÔ appleò ÏÂÈÙÔ ÚÁÔ Ó ÛÂ È appleúôûˆappleèîfi, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Î È Û Ó ÈÛıË- Ì ÙÈÎfi Âapple appleâ Ô. ÚfiÛÊ Ù ÌÂÏ ÙÂ Ô Ó Âapple ÛË Û ÔÏËı Ì ÙËÓ ÂÍ Ù ÛË ÙˆÓ appleï È- Û ˆÓ Î È ÙˆÓ Û ÓıËÎÒÓ appleô Ê ÓÂÙ È Ó appleôûùëú Ô Ó Î Ï ÙÂÚ ÙË Ì ıëûë ÙˆÓ apple È- ÈÒÓ, Î ıò Î È Ì ÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔ ÔappleÔ Ô ÔÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ ÌappleÔÚÔ Ó Ó ÂÓÈÛ - ÛÔ Ó ÙÈ Ó ÙfiÙËÙ ÙÔ apple È ÓÈ ÈÔ. Ï ıô ÌÂÏÂÙÒÓ ÂÈÍ Ó fiùè ÛÙ ÌÈÎÚ apple È È Â Ó È ÂappleÈÙ Ë È ÛÎ Ï appleô ÂÈ ÛÙfi Ô ÙË Ì ıëûë ÁÂÓÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î È Î ÓfiÓˆÓ ÁÈ ÙËÓ ÂappleÂÍÂÚÁ Û appleïëúôêôúèòó (Lawton, 2006). ÈÔ Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó :

16 14 Jean Piaget ( ): ÙÔÌÈÎfi ÔÌÈÛÌfi O Piaget ÂÈÛ ÁÂÈ ÙÔ ÔÌÈÛÌfi, ÌÈ ıâˆú Û ÌÊˆÓ Ì ÙËÓ ÔappleÔ ÙÔ apple È ÔÈÎÔ ÔÌ ÂÓÂÚ- Á ÙË ÁÓÒÛË ÙÔ Ì ÙË Û Ó ÊÔÌÔ ˆÛË Î È ÂÓ ÚÌfiÓÈÛË ÙˆÓ Ó ˆÓ appleïëúôêôúèòó ( - ÏË, 2006: 465). ΔÔ ÌÔÓÙ ÏÔ ÙÔ Piaget, ÙÔ ÔappleÔ Ô appleâúèáú ÊËΠÁÈ appleúòùë ÊÔÚ ÙË ÂÎ ÂÙ ÙÔ 1950, Â Ó È Ùfi appleô appleô ÂÈ Î Ï ÙÂÚ ÙËÓ ÓÓÔÈ ÙÔ apple È ÈÔ ˆ ÂÓÂÚÁÔ Ì ıëù. ÃÚËÛÈ- ÌÔappleÔÈ ˆ ÌÂÙ ÊÔÚÈÎ ÓÓÔÈ ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ appleâappleùèîô Û ÛÙ Ì ÙÔ ÁÈ Ó Â ÍÂÈ appleò appleúôûï Ì ÓÔÓÙ È Ó Â ÁÓÒÛÂÈ Î È appleïëúôêôú Â, ËÏ Ó Î ÈÓÔ ÚÁÈÔ ÂappleÂÈÛfi ÈÔ Ì ıëûë «ÊÔÌÔÈÒÓÂÙ È» appleúôû ÚÌfi ÂÙ È, ÒÛÙÂ Ó ÌappleÔÚÂ Ó appleôúúôêëıâ, ÎÚÈ Ò fiappleˆ Ë ÙÚÔÊ ÌÂÙ ÙÚ appleâù È Ì Û ÛÙÔ appleâappleùèîfi Û ÛÙËÌ ÁÈ Ó ÌappleÔÚ ÛÂÈ Ó ÚËÛÈÌÔappleÔÈËı applefi ÙÔ ÛÒÌ. ΔËÓ È ÛÙÈÁÌ ÔÈ ÓÔËÙÈÎ ÔÌ (Û Ì Ù ), appleô ÙÔ apple È ÂÈ Ë ÂÁÎ ÙÂÛÙËÌ ÓÂ, ÏÏ Ô Ó ÁÈ Ó «ˆÚ ÛÔ Ó» ÙË Ó ÁÓÒÛË, fiappleˆ ÎÚÈ Ò Ù fiú- Á Ó ÙË apple Ë appleúôû ÚÌfi ÔÓÙ È ÛÙËÓ ÂÈÛÂÚ fiìâóë ÙÚÔÊ, ËÏ ÁÈ Ó Ì ıâè ÙÔ apple È- Î ÙÈ appleú appleâè Ó ÔÈÎÔ ÔÌ ÛÂÈ appleúòù ÙÈ Î Ù ÏÏËÏ ÓÔËÙÈÎ ÔÌ. ΔÔ ÌÔÓÙ ÏÔ Ùfi Î ÓÂÈ ÙË Ì ıëûë Ó ÌÔÈ ÂÈ ÙfiÛÔ Ê ÛÈÎ fiûô Î È Ë ÙÚÔÊ. È Ùfi ı appleú appleâè ÔÈ ÓËappleÈ - ÁˆÁÔ Ó appleúôû ÚÌfiÛÔ Ó Ù ÏÈÎ appleô ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÛÙËÓ Ù ÍË, ÒÛÙÂ Ó Ù Î Ù ÛÙ - ÛÔ Ó Î Ù ÏÏËÏ ÁÈ ÙÔ È ÓÔËÙÈÎfi Âapple appleâ Ô appleô Ô Ó ÊÙ ÛÂÈ Ù apple È È, ÁÈ Ù ÏÏÈÒ Ë Ì ıëûë ı Â Ó È ÙfiÛÔ ÛÎÔÏË ÁÈ Ù fiûô Î È Ë ÚÒÛË ˆÌ apple Ù Ù, appleô appleôùâïâ appleúfiîïëûë ÁÈ ÙÔ appleâappleùèîfi Û ÛÙËÌ (Mallet, 2003). O ÚfiÏÔ ÙÔ /ÙË ÓËappleÈ ÁˆÁÔ Â Ó È Ó ÂÓÙÔapple ÛÂÈ ÙÈ ÓÔËÙÈÎ ÔÌ (Û Ì Ù ) ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Î È Ó appleôûùëú ÍÂÈ ÙËÓ Ó appleù Í ÙÔ Ì Û applefi ÙËÓ ÏÏËÏÂapple Ú ÛË, ÙË ÁÏÒÛ- Û, ÙËÓ appleúôì ıâè ÏÈÎÒÓ ÛÂ Ó Î Ù ÏÏËÏÔ Ì ıëûè Îfi appleâúè ÏÏÔÓ, ÁÈ Ù apple Ûˆ applefi Î ıâ Ì ÌÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ ÙÔ apple È ÈÔ appleô ÌappleÔÚÂ Ó apple Ú ÙËÚËı apple Ú ÂÈ ÌÈ ıâìâïèò Ë ÔÌ Ó ıâìâïèò Â Û Ì. O Piaget ÔÚ ÂÈ ÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi Û Ì ˆ «Ô- Ì Î È ÔÚÁ ÓˆÛË ÙˆÓ Ú ÛÂˆÓ ÙÔ ÙfiÌÔ» (ªapple Û Ù, 2002: 211), «ÙÔ Û Ì ÔÚ Â- Ù È ˆ Ë ÛÙÔÈ ÂÈÒ Ë ÌÔÓ ÓÔËÙÈÎ ÔÚÁ ÓˆÛË Î È Ë ÔÌ Ì Ûˆ ÙË ÔappleÔ ÔÈ ÓıÚˆappleÔÈ appleúôû ÚÌfi ÔÓÙ È ÛÙÔ appleâúè ÏÏÔÓ» (Salkind, 2000). Ó ÁÓÒÚÈÛË/ È ÁÓˆÛË ÙˆÓ Û ËÌ ÙˆÓ (Û Â ˆÓ Ú ÛË / ÓÔËÙÈÎÒÓ ÔÌÒÓ) ÙˆÓ apple È ÈÒÓ appleú appleâè Ó Â Ó È appleúô applefiıâûë ÁÈ ÙÔ Û Â È ÛÌfi ÙÔ appleúôáú ÌÌ ÙÔ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Î È Ó ÓÂÈ ÛÙÔ /ÛÙÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó Û Â È Ô Ó ÂappleÂÎÙ ÛÂÈ Î È È ÊÔÚÔappleÔÈ ÛÂÈ, È È ÙÂÚ ÛÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔ ÔappleÔ Ô Ù apple È È ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó Î È ÌÂÙ ÌÔÚÊÒÓÔ Ó ÏÈÎ Î È Ó apple ÚÈÛÙ ÓÔ Ó ÙË ÛÎ Ë ÙÔ. OÈ Û ËÌ ÙÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÂÓ appleúôî appleùô Ó ıfiúìëù. appleúfiô Ô applefi ÙÈ appleï, Ù Â ÌÔÚÊ Û appleèô appleâú appleïôîâ Î È ÂÏÂÁ fiìâóâ ÌÔÚÊ Ó apple Ú - ÛÙ ÛË ÌappleÔÚÂ Ó ÂappleÈÙ ıâ applefi ÙÔ /ÙÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ, Û Ó ÔÓÙ ÁÈ apple Ú ÂÈÁÌ Ù apple È È Ì ÌÔÚÊ ÁÓÒÛÂˆÓ appleô Ô Ó ÓfiËÌ ÁÈ Ù Î È Â Ó È Û ÂÙÈÎ Ì ÙË ÌÂÏÏÔ- ÓÙÈÎ ˆ ÙÔ, ÁÈ Ù, Û ÌÊˆÓ Ì ÙÔÓ Piaget, «Ù apple È È ÊÔÌÔÈÒÓÔ Ó ÌfiÓÔ ÂΠÓÔ appleô Ù ÈÚÈ ÂÈ ÛÙË ÁÓˆÛÙÈÎ ÙÔ ÔÌ (ÛÙËÓ appleóâ Ì ÙÈÎ ÙÔ Ó ÌË) Î È ÁÓÔÔ Ó Î - Ù Ó Ó apple ÚÔ Ô ÙÚfiappleÔ Î ıâ ÙÈ appleô ÙËÓ ÍÂappleÂÚÓ» (Piaget, 1958: 149). Í ÙË Û ËÌ ÙÈÎ ıâˆú ÛÙËÓ appleú ÍË ÁÎÂÈÙ È ÛÙÔ fiùè ÓËappleÈ ÁˆÁÔ Î È ÁÔÓ ÌappleÔÚÔ Ó Ó Î Ù ÓÔ ÛÔ Ó Ù ÙÔÌÈÎ Î È Ù ÎÔÈÓ ÌÔÙ Ì ıëûë Î È Ú ÛÙËÚÈfiÙË- Ù, Î ıò Î È Ù ÎÔÈÓˆÓÈÎ appleï ÛÈ fiappleô Û Ì ÓÔ Ó Ù (Nutbrown, 1999). ŸÙ Ó ÔÈ ÓËappleÈ ÁˆÁÔ ÂÓÙÔapple Ô Ó Ù Û Ì Ù ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, Î Ù ÓÔÔ Ó ÙÈ appleúôûê ÚÔ Ó Ù apple È- È Û ÌÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ, Ì appleôù ÏÂÛÌ Ó ÂÓ ÚÌÔÓ Ô Ó ÙÈ Âapple ÎfiÏÔ ıâ ÏÏËÏÂappleÈ-

17 15 Ú ÛÂÈ Ì ÙË ÌÔÚÊ ÛÙÚ ÙËÁÈÎÒÓ, Ó ÂÈÛ ÁÔ Ó Ó Â ÂÍÈfiÙËÙÂ Î È ÁÓÒÛÂÈ, Ó appleúôìëıâ Ô Ó Ù apple ÈÙÔ ÌÂÓ ÏÈÎ. øûùfiûô Ô Piaget Ì appleúôâè ÔappleÔ ËÛ fiùè appleú appleâè Ó appleôê Û ÛÔ Ì ÁÈ ÙÔ Ó appleú appleâè Ó È ÛÎÔ ÌÂ Û ÛÙ Ì Ù Î È ÔÌ ÌÂÛ Ó apple ÚÔ ÛÈ Ô Ì ÛÙÔ apple È appleïô ÛÈ Π- Ù ÛÙ ÛÂÈ Âapple Ï ÛË appleúô ÏËÌ ÙˆÓ, ÛÙÈ ÔappleÔ Â ÙÔ ÂÓÂÚÁfi apple È ÌappleÔÚÂ Ó Ì ı ÓÂÈ applefi Ù ÙËÓ appleôúâ ÈÂÚ ÓËÛ ÙÔ. Ú ÏÏËÏÂ Â Ó È Î È ÔÈ applefi ÂÈ ÙÔ Malaguzzi, Ô ÔappleÔ Ô ÂappleÈÛËÌ ÓÂÈ: «ıâï Ó ÒÛˆ ÌÊ ÛË ÛÙË Û ÌÌÂÙÔ ÙˆÓ ÈˆÓ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ: Ù Â Ó È ÙfiÓÔÌ ÈÎ Ó Ó Á Ô Ó ÓÔ Ì Ù applefi ÙÈ ÂÌappleÂÈÚ Â ÙË Î ıëìâúèó ÙÔ ˆ Ì Ûˆ ÙË È ÓÔËÙÈÎ Ú ÛË, appleô ÂÌappleÂÚÈ ÂÈ Î È ÙÔ Û Â È ÛÌfi, ÙÔ Û ÓÙÔÓÈ- ÛÌfi È ÂÒÓ Î È ÙËÓ Ê ÚÂÛË. ı Ì ÛÙ appleˆ Ù ÓÔ Ì Ù ÂÓ Â Ó È appleôù ÛÙ ÙÈÎ, ÌÔ- ÓÔÛ Ì ÓÙ ÙÂÏÂÛ ÈÎ. Ú ÁÔ Ó apple ÓÙ ÏÏ ÓÔ Ì Ù». È Ùfi Ë ÛÈÎ Ú ÛË ÙˆÓ ÂÓËÏ ÎˆÓ Â Ó È Ó ÂÓÂÚÁÔappleÔÈÔ Ó, ÂÈ ÈÎ ÌÌÂÛ, ÙÈ ÈÎ ÓfiÙËÙÂ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÁÈ fiìëûë ÓÔËÌ ÙˆÓ ˆ ÛË ÁÈ Î ıâ ÌÔÚÊ Ì ıëûë. Ú appleâè Ó appleúôûapple ıô Ó Ó «appleè - ÛÔ Ó» ÙËÓ Î Ù ÏÏËÏË ÛÙÈÁÌ ÎÈ appleâèù Ó Û ÏÏ Ô Ó ÙÈ Î Ù ÏÏËÏ appleúôûâáá ÛÂÈ, ÁÈ Ó Û Ì È ÛÔ Ó ÌÂ Ó ÁfiÓÈÌÔ È ÏÔÁÔ Ù ÈÎ ÙÔ ÓÔ Ì Ù Î È ÙÈ ÈÎ ÙÔ ÂÚÌË- Ó  ÌÂ Ù ÙˆÓ apple È ÈÒÓ (Gandini, 2001). ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô È ı ÙÂÈ appleâúèûûfiùâúô ÚfiÓÔ ÁÈ apple È Ó È Î È ÏÏ - ÙÔÂappleÈÏÂÁfiÌÂÓÂ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ, appleú ÁÌ appleô applefi ÙË ÌÈ ÌÂÚÈ ÓÂÈ ÙË Ó ÙfiÙËÙ ÛÙ apple È È Ó ÂappleÈÏ Ô Ó appleúô Ï Ì Ù, Ó Ó Î Ï appleùô Ó Î È Ó ÂÍÂÚ ÓÔ Ó Î È applefi ÙËÓ Ï- ÏË ÌÂÚÈ ÛÙÔÓ/ÛÙË ÓËappleÈ ÁˆÁfi Ó Ó ÁÓˆÚ ÂÈ Û Ì Ù Î È ÌÔÙ Ú ÛË, Ó appleô - ÂÙ È ÙÈ ÙÔÌÈÎ È ÊÔÚ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ ÛÙËÓ appleôúâ ÙË Ó appleù ÍË Î È Ó ÂÍ ÛÊ Ï - ÂÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ ÁÈ ÌÈÎÚ ÔÌ Â apple È ÈÒÓ ÏÏ Î È ÁÈ ÌÂÌÔÓˆÌ Ó apple È È. Lev Vygotsky ( ): ÔÈÓˆÓÈÎfi ÔÌÈÛÌfi O Vygotsky Â Ó È Ô ÂÈÛËÁËÙ ÙË ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÛÌÈÎ appleúôû ÁÁÈÛË ÙË Ì ıëûë Î È appleôûùëú ÂÈ Ì ÙË ıâˆú ÙÔ fiùè Ë ÎÔÈÓˆÓ ÂappleËÚ ÂÈ appleôê ÛÈÛÙÈÎ ÙÔÓ ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔÓ ÔappleÔ Ô ÙÔ ÙÔÌÔ Ì ı ÓÂÈ, ÒÛÙ ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÚÔ Ó Ú ÛÎÂÙ È ÛÙËÓ ÏÏËÏÂapple Ú ÛË Ó ÌÂÛ ÛÙÔ ÙÔÌÔ Î È ÛÙÔ appleâúè ÏÏÔÓ ÙÔ (ΔÛ Î ÚË Î È appleâù Ó Ô, 2007). appleèûëì ÓÂÈ fiùè Ë È ÛÎ Ï ÂÈ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÚfiÏÔ ÁÈ ÙË Ì ıëûë Î È ÙËÓ Ó appleù ÍË Î È appleôûùëú ÂÈ fiùè Ë Ì ıëûë Î ıô ËÁ ÙËÓ Ó appleù ÍË. ÓÂÈ appleâúèûûfiùâúë ÌÊ ÛË ÛÙËÓ Ó appleù ÍË ˆ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÛÙÈÎ È ÈÎ Û. ˆÚ fiùè ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎ, ÔÈ ÈÛÙÔ- ÚÈÎ, ÔÈ appleôïèùèûùèî Î È ÔÈ ÈÔÏÔÁÈÎ fi ÂÈ ÙË Ó appleù ÍË Û ÓÂÚÁ ÔÓÙ È. «ª ı - Ì ÂÈ appleˆ Ë ÛÎ Ë Î È Ë ÁÏÒÛÛ ÏÂÈÙÔ ÚÁÔ Ó Ì ÁÈ Ó Û ËÌ Ù ÛÔ Ó È Â Î È Ó ÔÚ- Á ÓÒÛÔ Ó Ó Û ÈÔ Ú ÛË Î È appleâèù ÂÎÙ ÏÂÛË, ÂÏ Á Ô, appleâúèáú Ê Î È Û ÙË- ÛË Ù ÙË Ú ÛË» (Gandini, 2001). OÚ ÂÈ ÌÈ Â Ú ÁÎ Ì ÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÚÁ - Ï ˆÓ appleô ÔËıÔ Ó ÙË Ì ıëûè Î È ÈÎ Û. Δ ÂÚÁ Ï ٠appleâúèï Ì ÓÔ Ó ÙË ÁÏÒÛÛ, È ÊÔÚ Û ÛÙ Ì Ù Ì ÙÚËÛË, ÁÚ Ê, Û Ì Ù, È ÁÚ ÌÌ Ù, ÚÙÂ, Ù ÓÈ- Î Û È Î È Î ıâ Â Ô Û Ì ÙÈÎ Û Ì Ù (Wertsch, 1985). Ù Ù ÔÏÔÁÈÎ ÂÚÁ ÏÂ Â Ó È Î È appleôïèùèûùèî ÂÚÁ ÏÂ, ÂappleÂÈ ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ ÓÙ È ÌÂ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÙÚfiappleÔ ÛÂ Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó appleï ÛÈ. ˆÚ fiùè ÙÔ apple È Ó È apple ÂÈ appleúˆù ÁˆÓÈÛÙÈÎfi Úfi- ÏÔ ÛÙËÓ Ó appleù ÍË, ÁÈ Ù Ë ËÌÈÔ ÚÁ ÌÈ Ê ÓÙ ÛÙÈÎ Î Ù ÛÙ ÛË ÌappleÔÚÂ Ó ıâˆúëıâ Û Ó Ó Ì ÛÔ ÁÈ ÙËÓ Î ÏÏÈ ÚÁÂÈ ÙË ÊËÚËÌ ÓË ÛÎ Ë (μôûóè Ô, 1997). ıâˆú ÙÔ appleúôûê ÚÂÈ Ó Â È Â ÁÈ ÙËÓ Ó appleù ÍË, ÙË È ÛÎ Ï Î È ÙË Ì ıëûë ÙÔ apple È ÈÔ.

18 16 ΔÔ appleèô ÁÓˆÛÙfi ÛËÌÂ Ô ÙË ıâˆú ÙÔ Â Ó È Ë «ÒÓË ÙË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË», Û ÌÊˆÓ Ì ÙËÓ ÔappleÔ appleúôˆıâ Ù È Ë È ÛÎ Ï ˆ ÙÔ ÛËÌÂ Ô appleô ÌappleÔÚÂ Ó ÊÙ ÛÂÈ ÙÔ apple È Â Ù ÌfiÓÔ ÙÔ Â Ù Ì ÙË Ô ıâè Î È ÙËÓ Î ıô ÁËÛË ÂÓfi ÂÓ ÏÈÎÔ appleèô ÈÎ ÓÔ Û - ÓÔÌ ÏÈÎÔ (Vygotsky, 1978). ÂÓÙÚÈÎ È ÙÔ Â Ó È Ë apple ÚÍË ÂÓfi Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÂappleÈapple Ô ÈÎ ÓfiÙËÙ ÂÎÙ ÏÂÛË ÌÈ ÂÍÈfiÙËÙ, ÙËÓ ÔappleÔ ı ÌappleÔÚÔ Û ÙÔ apple È Ó ÂÍ - ÛÎ ÛÂÈ ˆÚ Ô ıâè. Ùfi Ô Vygotsky ÙÔ ÔÓÔÌ ÂÈ «appleú ÁÌ ÙÈÎfi Âapple appleâ Ô È ÓÔËÙÈÎ Ó appleù ÍË». øûùfiûô, Ó ÔËıËı applefi Ó Ó ÂÓ ÏÈÎÔ, Ù Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÌappleÔÚÂ Ó «ÂappleÂ- ÎÙ ıâ» Ï ÁÔ appleâúèûûfiùâúô, ÁÈ Ó ÂappleÈÙ ıâ Î ÙÈ ÂÏ ÊÚÒ ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ. Ùfi Ô Vygotsky ÙÔ ÔÓÔÌ ÂÈ «Âapple appleâ Ô ÙË ÓËÙÈÎ Ó appleù ÍË». applefiûù ÛË Ó ÌÂÛ ÛÙ Ô Âapple appleâ Â Ó È Ë «ÒÓË ÙË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË», ÙËÓ ÔappleÔ ÙÔ apple È ÌappleÔ- ÚÂ Ó È Ó ÛÂÈ Î È Ó Î Ù ÎÙ ÛÂÈ Ì ÙË Ô ıâè ÙÔ ÂÓ ÏÈÎÔ Ì ÙË Ô ıâè appleúô ˆÚËÌ ÓˆÓ Û ÓÔÌËÏ - ΈÓ. È apple Ú ÂÈÁÌ, Ó apple È apple ÂÈ ÌÂ Í ÏÈÓ ÙÔ - Ï ÎÈ Î È ÌappleÔÚÂ Ó Î Ù ÛΠÛÂÈ Ó Ó apple ÚÁÔ ÙÔappleÔıÂÙÒÓÙ ÙÚ Ù ÛÛÂÚ ÙÔ Ï ÎÈ ÙÔ Ó apple Óˆ ÛÙÔ ÏÏÔ. O ÂÓ ÏÈÎÔ ı ÌappleÔÚÔ ÛÂ Ó ÙÔ appleúôùâ ÓÂÈ Ó ÊÙÈ ÍÂÈ Ô Ù ÙÔÈÔ apple ÚÁÔ, ÙÔÓ Ó appleï ÛÙÔÓ ÏÏÔ, ÎÈ appleâèù Ó ÙÔ ÚˆÙ ÛÂÈ appleò ı Î Ù ÛΠÛÂÈ ÌÈ Á Ê Ú, Î È, Ó Â Ó È Ó ÁÎË, Ó ÙÔ appleô  ÍÂÈ fiùè Ó Ì ÎÚ ÙÔ Ï ÎÈ, ÙÔappleÔıÂÙËÌ ÓÔ ÛÙËÓ ÔÚÔÊ ÙÔ apple ÚÁÔ, ı ÙÔ ÔËıÔ Û ÁÈ ÙfiÓ ÙÔ ÛÎÔapplefi. ªÂ ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiappleÔ ÙÔ apple È ı Ì ıâè appleò Ó Î Ù ÛΠ- ÂÈ ÌÈ Á Ê Ú (Vygotsky, 1978). ÂÓ apple Ú ÂÈ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÙÚfiappleÔ ÁÈ ÙËÓ Ó ÁÓÒÚÈÛË «ÙË ÒÓË ÙË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË» ÂÓfi apple È ÈÔ. øûùfiûô ı ÌappleÔÚÔ Û Ó Ó ÔËı ÛÔ Ó Ë apple Ú Ù ÚËÛË Î È Ë ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙË Ì ıëûë ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, Ë Ï Ë appleôê ÛÂˆÓ Û ÂÙÈÎÒÓ Ì ÙÔ appleâúèâ fiìâóô ÙÔ appleúôáú ÌÌ ÙÔ, Ë ÁÓÒÛË ÙË appleúôfi Ô ÙˆÓ apple È ÈÒÓ Î È ÔÈ apple È ÁˆÁÈÎ ÏÏËÏÂappleÈ- Ú ÛÂÈ. appleèappleï ÔÓ ÂÓ apple Ú ÂÈ Ì ÒÓË ÁÈ Î ıâ apple È ÙÔÌÈÎ, ÈfiÙÈ ÙÔ Î ı Ó ÌappleÔ- ÚÂ Ó ÏÂÈÙÔ ÚÁ Û appleôïï È ÊÔÚÂÙÈÎ ÒÓÂ. Àapple Ú Ô Ó appleôïèùèûùèî ÒÓÂ, Î ıò Î È ÙÔÌÈÎ ÒÓÂ, ÂappleÂÈ apple Ú Ô Ó appleôïèùèûùèî È ÊÔÚ ÛÙÈ ÈÎ ÓfiÙËÙÂ, ÛÙÈ Â- ÍÈfiÙËÙÂ Î È ÛÙÈ ÁÓÒÛÂÈ appleô ÂÎÙÈÌÒÓÙ È ÛÂ È ÊÔÚÂÙÈÎ ÎÔÈÓfiÙËÙÂ. ÓÓÔÈ «ÙË ÒÓË ÙË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË» ÂÓ appleú appleâè Ó ıâˆúëıâ appleôîïâèûùèî ˆ Ì ÙÔ- ÌÈÎ ÎÔÈÓ ( ÌÊ ÚÔÌË) È ÈÎ Û. OÈ Newman & Holzman (1993) Ô Ó ÂÚÌËÓ - ÛÂÈ ÙÈ ıâˆú  ÙÔ Vygotsky, appleôûùëú ÔÓÙ fiùè ÙÔ Ì ıëûè Îfi appleâúè ÏÏÔÓ ı appleú appleâè Ó Â Ó È Ì ÒÓË ÁÈ ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË. Ó Ù apple È È Ì ı ÓÔ Ó ÌfiÓÔ ÌÂ Ì ÒÓË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË, appleô ÂÏ Á ÂÙ È applefi ÂÓ ÏÈÎÔ ˆ ÂÈ ÈÎÔ, ÂÓ ı Ì ıô Ó appleôù Ó ÌÊÈÛ ËÙÔ Ó Ó ÏÏ Ô Ó ÙÈ apple Ú Ô Û ÁÓÒÛÂÈ, appleïò ı Ó apple Ú ÁÔ Ó fiû Ë ÈÛ Ô Ó Î È ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ ÓÙ È ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ (Lambert & Clyde, 2003). Í ÈÙ ÙÔ ÌappleÔÚÔ ÌÂ Ó appleôûùëú ÍÔ Ì fiùè ÙÔ apple È Ó È Î È Ë È ıâûë ÁÈ apple È Ó È ËÌÈÔ ÚÁÔ Ó ÙÈ appleúô appleôı ÛÂÈ ÒÛÙÂ Ó Ì - ı ÓÔ Ó Ù apple È È apple Ú applefi ÙÈ ÒÓ ÂÏ Á Ô ÙˆÓ ÂÓËÏ ÎˆÓ. ËÏ Ù apple È È ËÌÈ- Ô ÚÁÔ Ó ÙÈ ÈÎ ÙÔ ÒÓÂ, fiappleô ÔÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ ÙÔ ( ÔÏÔÁÈÎ Î È ÎÔÈÓˆÓÈ- Î ) Ú ÛÎÔÓÙ È ÛÂ È ÊÔÚÂÙÈÎ Î È appleèı ÓfiÓ appleèô ÛÎÔÏ Âapple appleâ applefi ÙÈ ÂÏÂÁ fiìâ- Ó ÏÏËÏÂappleÈ Ú ÛÂÈ, ÔÈ ÔappleÔ Â Î ıô ËÁÔ ÓÙ È applefi ÙÔÓ ÂÓ ÏÈÎÔ.

19 17 ªÈ ÏÏË Û ÌappleÏËÚˆÌ ÙÈÎ È ÙË ÒÓË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË, Ë ÔappleÔ Û ÂÙ Â- Ù È Ì ÙËÓ appleô Ë ÙÔ Vygotsky ÁÈ ÙË ÛËÌ Û ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ appleâúè ÏÏÔ- ÓÙÔ ÙË Ì ıëûë, Â Ó È Ë È ÙË ÛÙ È Î Ì ˆÛË ÙË Ô ıâè (scaffolding = ÛÎ - ψÛÈ ), Ë ÔappleÔ Ó Ê ÚÂÙ È ÛÙË Ô ıâè appleô appleúôûê ÚÔ Ó ÔÈ ÂÓ ÏÈÎÔÈ. Ô ıâè ÌappleÔ- ÚÂ Ó appleâúèï Ì ÓÂÈ ÂÓı ÚÚ ÓÛÂÈ, Ó ÍÂÈ, appleôìó ÛÂÈ, È ÊÔÚ ÂÚÂı ÛÌ Ù Î È ÔÙÈ - appleôùâ ÏÏÔ ÂappleÈÙÚ appleâè ÛÙÔ apple È Ó Ó appleù ÍÂÈ ÙËÓ ÙÔÓÔÌ ÙÔ Î È Ó ÌÂÈÒÛÂÈ ÙËÓ ÂÍ ÚÙËÛ ÙÔ applefi ÙÔÓ ÂÓ ÏÈÎÔ ÙÔ ÌÂÁ Ï ÙÂÚÔ Û ÓÔÌ ÏÈÎÔ ( ÏË, 2006). appleôûù - ÚÈÍË appleâúèáú ÊÂÈ ÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔ ÔappleÔ Ô ÔÈ ÂÓ ÏÈÎÔÈ apple Ú Ô Ó Ô ıâè ÛÙ apple È- È. øûùfiûô apple Ú Ô Ó Î appleôèâ È ÊˆÓ Â ÁÈ ÙÔ ÙÈ appleâúèï Ì ÓÂÈ Ë appleôûù ÚÈÍË, appleôèô Î ıô ËÁÂ Î È appleôè ÓÔ appleúôı ÛÂÈ Â Ó È Î ıôúèûùèî. OÈ Ortega (2003) Î È Jordan (2004), Û ÔÏÈ ÔÓÙ È ÊÔÚ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÎ ıâˆú Â, Û ÌʈÓÔ Ó fiùè Ë appleôûù ÚÈÍË ÂÈ ÂÚÌËÓ Ù ÙÛÈ, ÒÛÙÂ Ó appleô ËÏÒÓÂÈ ÌÈ Û ÛË appleúfiûˆappleô Ì appleúfiûˆappleô, fiappleô Ô/Ë ÓËappleÈ ÁˆÁfi Ô ÂÓ ÏÈÎÔ ÂÍ ÎÔÏÔ ıâ Ó ÂÈ ÙÔÓ ÏÂÁ Ô ÙÔ appleô appleú appleâè Ó Ì ıâ ÙÂ, Î ıò Î È ÙÔ appleò ı ÈÂÍ ıâ Ë È ÛÎ Ï, Ô ÛÈ ÛÙÈÎ Ó appleúfiù appleô «ÌÂÙ ÔÛË». øûùfiûô ÔÈ Û Á ÚÔÓ ÂÚÌËÓ  ٠ÙË ÓÓÔÈ Î Ù Ï ÁÔ Ó ÛÂ Ó ÎÔÈÓfi ÛËÌÂ Ô ÁÈ ÙËÓ ÓÙÈÌÂÙÒappleÈÛË appleúô ÏËÌ ÙˆÓ, ËÏ ÙÔ apple È Î È Ô ÂÓ ÏÈÎÔ Ó appleù ÛÛÔ Ó ÌÔÈ- Î Ù ÓfiËÛË ÙˆÓ ÎÈÓ ÙÚˆÓ, ÙˆÓ ÈÎ ÓÔÙ ÙˆÓ, ÙˆÓ ÛÙfi ˆÓ, ÙˆÓ ÂÓ È ÊÂÚfiÓÙˆÓ Î È ÙˆÓ È ı ÛˆÓ. OÈ ÈËÏÈÎÈ Î ÔÌ Â ÂÚÁ Û (ËÏÈÎÈ Î È ÊÔÚ Ì ÚÈ ÙÚ ÚfiÓÈ ) Â Ó È ÌÈ ÔÌ Û ÔÏÈÎ Ù ÍË appleô apple Ú apple ÌappleÂÈ ÛÙÔ ÛÎÂappleÙÈÎfi ÙÔ Vygotsky Ó ÊÔÚÈÎ Ì ÙÈ Û ÛÂÈ ÏÏËÏÂapple Ú ÛË ÂÓËÏ ÎˆÓ - apple È ÈÒÓ Î È apple È ÈÒÓ ÌÂÙ Í ÙÔ, appleú ÁÌ appleô ÂÈ Ê ÓÂÚ appleïâôóâîù Ì Ù ÙfiÛÔ ÁÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ fiûô Î È ÁÈ ÙËÓ Î ËÌ Î Ó - appleù ÍË ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, È È ÙÂÚ Ù appleúòù ÚfiÓÈ. Ú ÏÏËÏ ÔÈ ÈËÏÈÎÈ Î ÔÌ Â ÂÚ- Á Û apple Ú Ô Ó appleâúèûûfiùâúâ Ó ÙfiÙËÙ ÁÈ ÙfiÓÔÌË Ì ıëûë, Û ÓÂÚÁ Û Î È ÎÔÈÓˆÓÈÎ ÂappleÈÎÔÈÓˆÓ, Ú ÎÙËÚÈÛÙÈÎ appleô Â Ó È Ó ÁÎ Ó Ó appleù ÍÔ Ó Ù apple È È appleô ı ÛÔ Ó ÛÙË ÌÂÙ ÈÔÌË ÓÈÎ ÎÔÈÓˆÓ ÙË appleôïèùèûìèî Î È ÙË ÂıÓÈÎ ÓÔÌÔÈ- ÔÁ ÓÂÈ ( È ÚÔappleÔ ÏÔ, 2006 ). Δ ÏÔ ÔÈ Û Á ÚÔÓ ÂÚÌËÓÂ Â ÙˆÓ È ÂÒÓ ÙÔ Vygotsky ÙÔÓ Ô Ó ÙË ÛËÌ Û ÙË Ú - ÛÙËÚÈfiÙËÙ ÙÔ apple È ÈÔ Î Ù ÙËÓ Ó ÙËÛË Î È ÙË Ú ÛË appleôïïòó ÌÔÚÊÒÓ Ô ıâè Ì Û ÛÙÔ Ì ıëûè Îfi appleâúè ÏÏÔÓ, fiappleˆ ÔÈ appleôïôáèûù Î È ÏÏ Ù ÓÔÏÔÁ  appleïëúô- ÊÔÚÈÎ Î È ÂappleÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ÏÈÎ Î È ÂÚÁ ÏÂ. ŒÙÛÈ Ù apple È È Î È ÔÈ ÂÓ ÏÈÎÔÈ ÌappleÔ- ÚÔ Ó Ó «Û ÓÔÈÎÔ ÔÌ ÛÔ Ó» ÓÔ Ì Ù, ÁÓÒÛÂÈ Î È Î Ù ÓfiËÛË. È ÙÔÓ Jordan (2004) Ë ÓÓÔÈ ÙË «Û ÓÔÈÎÔ fiìëûë» appleôùâïâ Ó ÌÈÎ Âapple ÎÙ ÛË ÙˆÓ È ÂÒÓ ÙÔ Vygotsky ÁÈ ÙËÓ appleôûù ÚÈÍË Î È «ÙË ÒÓË ÙË ÂappleÈΠÌÂÓË Ó appleù ÍË». ÓÓÔÈ ÙË «Û ÓÔÈÎÔ- fiìëûë» ÓÂÈ ÌÊ ÛË ÛÙÔ apple È, appleô ÙÔ Ú ÎÙËÚ ÂÈ ˆ Ó ÌÈÎfi apple ÎÙË ÙË ÈÎ ÙÔ Ì ıëûë. Jerome Bruner (1915- ): Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë ıâˆú ÙÔ Bruner appleôûùëú ÂÈ fiùè ÙÔ Ì Ïfi ÙÔ apple È ÈÔ ÂÓÂÚÁ appleâúèûûfiùâúô Û Ó Ó «Û ÛÙËÌ ÂappleÂÍÂÚÁ Û appleïëúôêôúèòó» Û Ó ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi appleôïôáèûù (Salkind, 2000). ıâˆú ÙÔ Û ÂÙ ÂÙ È ÌÂÛ Ì ÙÔ Û Â È ÛÌfi Î È ÙËÓ ÂÊ ÚÌÔÁ È ÎÙÈÎÒÓ ÌÂıfi ˆÓ. appleúòùë È ÛÙ ÛË Û ÂÙÈÎ Ì ÙË È ÛÎ Ï Ó Ê ÚÂÙ È ÛÙÔÓ Î ıôúèûìfi ÙÔ Â Ô ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ appleô ÙÔ apple È appleú appleâè Ó È ÙÂ. Ó Ó apple È ÂÈ Î Ù ÓÔ ÛÂÈ ÛÈÎ ÓÓÔÈÂ Î È Ú, ı ÌappleÔÚ ÛÂÈ Ì ÌÂÁ Ï ÙÂÚË Â ÎÔÏ Ó Û Û ÂÙ ÛÂÈ ÙÈ È -

20 18 ÊÔÚÂ È Â, ÏÏ Î È Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÂÈ Ó Ô Û Û ÂÙÈÛÌÔ ÌÂ Ó Â ÓÓÔÈ (à ٠ËÁÂ- ˆÚÁ Ô, 1998).  ÙÂÚË È ÛÙ ÛË Û ÂÙ ÂÙ È Ì ÙÔ Âapple appleâ Ô ÂÙÔÈÌfiÙËÙ ÙÔ apple È ÈÔ, ÒÛÙ ÙÔ ÏÈ- Îfi appleô ı È ÙÂ Ó ÌËÓ Â Ó È appleôï ÛÎÔÏÔ, ÏÏ Ó Â Ó È appleúôû ÚÌÔÛÌ ÓÔ ÛÙÈ ÈÎ - ÓfiÙËÙ ÙÔ. ËÏ appleú appleâè Ó ÏËÊı applefi Ë Ô Ú ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔÓ ÔappleÔ Ô ÙÔ apple È ÙË appleúôû ÔÏÈÎ ËÏÈÎ ÓÙÈÏ Ì ÓÂÙ È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Ô ÔappleÔ Ô Û Ó ÂÙ È Ì ÙÈ ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁÈÎ Î È ÙË ÂÈÎÔÓÈÎ Ó apple Ú ÛÙ ÛË Î È ÂÓ Ì ÚÂÈ Ì ÙË È - ÛÎ Ï (Lawton, 2006). ÌÊˆÓ Ì ÙÔÓ Bruner, ÔÈ ÙÚfiappleÔÈ Ó apple Ú ÛÙ ÛË ÙË ÁÓÒÛË Â Ó È ÙÚÂÈ : appleú ÍÈ Îfi, ÂÈÎÔÓÈÎfi Î È Û Ì ÔÏÈÎfi. Ó ÏÔÁ Ì ÙÔ Âapple appleâ Ô ÙÔ apple È ÈÔ, ÌÈ È ÌappleÔÚÂ Ó Ó apple Ú ÛÙ ıâ Ì ÙÚfiappleÔ appleô Ó Â Ó È Î Ù ÓÔËÙ. ËÏ Ù apple È- È Û ÌÈÎÚ ËÏÈÎ ÌappleÔÚÔ Ó Ó Ì ıô Ó «ÔÙÈ appleôùâ», ÚÎÂ Ó Ù È ÍÂÈ Î Ó ÛÙË ÁÏÒÛÛ appleô Î Ù Ï ÓÔ Ó. O Bruner ÂÈÛËÁÂ Ù È ÙÈ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ appleúôûôìô ˆÛË. ªÈ ÌÔÚÊ appleúôûôìô ˆÛË appleôùâïâ ÙÔ apple È Ó È ÚfiÏˆÓ ( ÏË, 2006). ÙÚ ÙË È ÛÙ ÛË Â Ó È Ë apple ÚÔ Û ÛË ÙÔ appleâúèâ ÔÌ ÓÔ ÙË ÏË Ì ÛappleÂÈÚÔÂÈ ÙÚfiappleÔ, ËÏ Ù apple È È, Û ÌÊˆÓ Ì ÙÔ ÛappleÂÈÚÔÂÈ appleúfiáú ÌÌ, appleú appleâè Ó Âapple Ó Ú Ô- ÓÙ È Î Ù È ÛÙ Ì Ù Û ÁÂÓÈÎ ı Ì Ù Î È Ó ÂÓı ÚÚ ÓÔÓÙ È Ó Ù appleúôûâáá Ô Ó ÌÂ È ÊÔÚÂÙÈÎfi Î ıâ ÊÔÚ Âapple appleâ Ô Ó apple Ú ÛÙ ÛË ÙË ÁÓÒÛË Î È Ì appleèô appleúô ˆÚËÌ ÓÔ Âapple appleâ Ô Ó Ï ÛË ( ÏË, 2006). ıò Ù apple È È Á ÓÔÓÙ È fiïô Î È appleèô ÂappleÈ ÍÈÔÈ Ì ıëù, ÌappleÔÚÔ Ó Ó ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÌÈ ÛÂÈÚ ÛÙÚ ÙËÁÈÎÒÓ ÁÈ Ó Ó ıâˆúô Ó, Ó È ÙËÚÔ Ó Ó ÂÓÈÛ Ô Ó ÙËÓ applefi ÔÛ ÙÔ. Δ Ùfi ÚÔÓ Â Ó È apple Ú ÙËÙ appleôèôùèî Î È appleôûôùèî ÏÏ Á ÙË Ô ıâè appleô ÚÂÈ ÔÓÙ È ÁÈ Ó ÂappleÈÙ Ô Ó ÙÔ ÛÙfi Ô ÙÔ, Î ıò Î È ÙÔ ÛÙfi Ô appleô ÙÔ ı ÙÔ Ó ÔÈ ÏÏÔÈ. øûùfiûô Ë appleúfiô Ô ÛÙË Ì ıëûë ÂÓ Â Ó È ÌÔÓÔÎfiÌÌ ÙË Ó applefiêâ ÎÙË. Δ ÌÈÎÚ apple È È Û Ó apple ÚÔ ÛÈ Ô Ó ÂÎÚ - ÍÂÈ ÂÓÂÚÁËÙÈÎfiÙËÙ, ÂÓ È Ê ÚÔÓÙÔ Î È ÎÈÓ ÙÚˆÓ, fiûâ ÊÔÚ Â Ó È appleúfiı Ì Î È ÈÎ - Ó Ó Ì ıô Ó. Δ ÏÔ Ë Ô ÛÈ ÛÙÈÎfiÙÂÚË appleúôôappleùèî Â Ó È Ó Ì ı ÓÂÈ ÙÔ apple È Ó Î Ï appleùôóù. Ë- Ï Ô Bruner appleôûùëú ÂÈ fiùè Ë Ó Î Ï Ë Â Ó È Ë ÛÈÎ appleúô applefiıâûë ÙË Ì ıëûë. Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë Ú ÎÙËÚ ÂÙ È applefi appleôï appleïôîâ È ÈÎ Û Â, ÔÈ ÔappleÔ Â Ô Ó Û ÛË Ì ÙËÓ appleúfiûîùëûë, ÙËÓ ÂappleÂÍÂÚÁ Û Î È ÙËÓ Îˆ ÈÎÔappleÔ ËÛË ÙˆÓ appleïëúôêô- ÚÈÒÓ. OÈ appleúô appleôı ÛÂÈ ÁÈ ÙËÓ Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë Â Ó È ÔÈ appleúô apple Ú Ô Û ÔÌ ÁÓÒÛÂˆÓ ÙÔ ÙfiÌÔ, ËÏ ÔÈ ÓÓÔÈÂ, ÔÈ È Â, ÔÈ ÓÙÈÏ ÂÈ ( ÔÏÈ Ë, 1997). ª - Ûˆ ÙË Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë ÙÔ apple È ÂappleÂÎÙ ÓÂÈ Î È ÈÂ Ú ÓÂÈ ÙÈ ÁÓÒÛÂÈ ÙÔ, apple - ÂÈ Î È ÂÈÚ ÂÙ È ÓÙÈΠÌÂÓ, ÂÚ Ó, Ó Ï ÂÈ, ÂappleÂÍÂÚÁ ÂÙ È ÂÚÂı ÛÌ Ù Î È appleïëúô- ÊÔÚ Â, È Ù appleòóâè appleôı ÛÂÈ, Ó Î Ï appleùâè ÛÙÚ ÙËÁÈÎ ÔÈ ÔappleÔ Â ÙÔ ÂappleÈÙÚ appleô Ó «Ó Ì ı ÓÂÈ appleò Ó Ì ı ÓÂÈ». ÎfiÌ Ì Ûˆ ÙË Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë Ù apple È È ÂÓı ÚÚ ÓÔÓÙ È Ó apple Ú ÁÔ Ó Î È Ó ÌÂÙ Û ËÌ Ù Ô Ó appleïëúôêôú Â, Ó Ó ËÙÔ Ó Î È Ó Ó Î Ï appleùô Ó ÙÔ ÓfiÌÔ Î È ÙÈ Û ÛÂÈ Ó ÌÂÛ ÛÙ appleú ÁÌ Ù Î È ÛÙ ÁÂÁÔÓfiÙ, Ó ÂappleÈÏ Ô Ó appleúô Ï Ì Ù Î È Ó Ù ÂÚÌËÓÂ Ô Ó, Ó ÂÎÊÚ Ô Ó ÙÈ ÁÓÒÛÂÈ ÙÔ Û ÏÂ- ÎÙÈÎfi Î È ÌË ÏÂÎÙÈÎfi Âapple appleâ Ô, Ó appleúô ÓÔ Ó Û ÔÌ ÔappleÔÈ ÛÂÈ, Û ÁÎÚ ÛÂÈ, Î ÙËÁÔÚÈÔappleÔÈ ÛÂÈ, Ó ÙÂÓÂÚÁÔ Ó Î È Ó Û ÌÌÂÙ Ô Ó ÛÙË ˆ ÙË ÎÔÈÓfiÙËÙ. O/Ë ÓËappleÈ ÁˆÁfi applefi ÙËÓ ÏÏË ÌÂÚÈ ÊÚÔÓÙ ÂÈ Ó ËÌÈÔ ÚÁ Π٠ÏÏËÏÔ appleâúè ÏÏÔÓ, Ó ÂÓÈÛ ÂÈ ÙË È- ÈÛıËÙÈÎ ÛÎ Ë, ÙËÓ apple Ú ÁˆÁÈÎ È ÈÎ Û Î È ÙË ËÌÈÔ ÚÁÈÎ Ê ÓÙ Û. ŒÓ Ú ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÁÓÒÚÈÛÌ ÙË Ó Î Ï appleùèî Ì ıëûë ÙÔ Bruner Â Ó È Ô ÂÚˆ- ÙËÌ ÙÈÎfi -appleúô ÏËÌ ÙÈÎfi,  ÚÂÙÈÎfi ÂappleÈÓÔËÙÈÎfi ÙÚfiappleÔ È ÛÎ Ï appleô ı ÌappleÔÚÔ - ÛÂ Ó ÂÊ ÚÌÔÛÙ ÛÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô, Ó ÙÈ ÂappleÈ ÈÒÍÂÈ /ÛÙfi Ô ÙÔ Ó Ï ÙÈÎÔ appleúôáú Ì-

21 19 Ì ÙÔ ÙÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô (, 2002) ÙÔ ÌÂÙ ÙÚ apple Ì Û appleúô Ï Ì Ù Î È Ó Ì ÙËÓ Â Î ÈÚ ÛÙ apple È È Ó Ù ÂÚÂ Ó ÛÔ Ó/Ï ÛÔ Ó, Ó Ù apple ÚÔ ÛÈ ÛÔ Ó Î È Ó Ù ÍÈÔ- ÏÔÁ ÛÔ Ó. Ó È appleúôê Ó fiùè Ì Û applefi Ù ÙË È ÈÎ Û ÌappleÔÚÂ Ó Ó ıâ ÌÈ Ó appleúô ÏËÌ ÙÈÎ, Ë ÔappleÔ ı appleôùâï ÛÂÈ ÙË Á Ê Ú ÁÈ ÌÈ È ÚÎ Û Ó ÂÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÒÓ Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙÔ, appleô appleôùâïâ ÙÔ ÛÈÎfi ÛÙÔÈ Â Ô ÙË appleôùâïâûì ÙÈÎ È ÛÎ Ï. Δ Ó Î Ï appleùèî appleúôáú ÌÌ Ù appleô Ó Ê ÚÔÓÙ È Û Âapple Ï ÛË appleúô ÏËÌ ÙˆÓ Î È Ë- ÌÈÔ ÚÁÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ, ÁÈ Ó appleâù Ô Ó, ÚÂÈ ÔÓÙ È ÏÈÎ, appleúôâùôèì Û Î È appleô- Ï ÚfiÓÔ, ÛÙÔÈ Â appleô È ı ÙÂÈ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁ Ô. owart Gardner: ıâˆú ÙË appleôïï appleï ÓÔËÌÔÛ ÓË ÌÊˆÓ Ì ÙË ıâˆú ÙË appleôïï appleï ÓÔËÌÔÛ ÓË ÙÔ Gardner, «Ë ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ó Ì ÏÁ Ì applefi ÓÔËÙÈÎ ÈÎ ÓfiÙËÙÂ, appleô Â Ó È È ÎÚÈÙ Î È ÓÂÍ ÚÙËÙÂ, ÏÏ ÚÔ Ó ÏÏËÏÔÛ ÌappleÏËÚˆÌ ÙÈÎ Î È ÙÛÈ ÌfiÓÔ Î ıèûùô Ó ÙÔ ÙÔÌÔ ÈÎ Ófi Ó ÂappleÈÏ ÂÈ appleúô Ï Ì Ù Î È Ó Î Ù ÛΠÂÈ appleúô fióù» (ª ÙÛ ÁÁÔ Ú, 2002: 285). ËÏ ÔÈ ÓıÚˆappleÔÈ ÂÓ Ì ı ÓÔ Ó Ì ÙÔÓ ÈÔ ÙÚfiappleÔ, Ô ÙÂ Ô Ó È ÈÎ ÓfiÙËÙÂ, ÏÏ ÓÙÈÏ Ì- ÓÔÓÙ È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÌÂ Ô ÙÒ È ÊÔÚÂÙÈÎÔ ÙÚfiappleÔ, appleô ÛËÌ ÓÂÈ fiùè Ô Gardner Ó - Ê ÚÂÙ È Û ٠appleô ÓÔËÌÔÛ ÓË Î È fi È Û ÂÓÈ ÓÔËÌÔÛ ÓË. ˆÚ fiùè Î ıâ Ù appleô ÓÔËÌÔÛ ÓË ÂÈ ÙË Ó ÚÔ ÈÔÏÔÁÈÎ ÙÔ ÛË ÛÂ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÙÌ Ì ÙÔ ÂÁÎÂÊ ÏÔ, Û ÓÔ Â ÂÙ È applefi ÂappleÈÌ ÚÔ ÁÓˆÛÙÈÎ ÈÎ ÓfiÙËÙÂ Î È ÎÔÏÔ ıâ ÌÈ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓË appleô- ÚÂ Ó appleù ÍË. Δ Ô ÙÒ Â Ë ÓÔËÌÔÛ ÓË ÙÔ Gardner Â Ó È: Ë ÁψÛÛÈÎ, Ë ÏÔÁÈÎÔÌ - ıëì ÙÈÎ, Ë ˆÚÈÎ, Ë ÎÈÓ ÈÛıËÙÈÎ, Ë ÌÔ ÛÈÎ, Ë ÂÓ ÔappleÚÔÛˆappleÈÎ, Ë È appleúôûˆappleèî Î È Ë Ó ÙÔ Ú ÏÈÛÙÈÎ (ΔÛ Î ÚË Î È appleâù Ó Ô, 2007). ÁψÛÛÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ ÙfiÌÔ ÁÈ appleôùâïâûì ÙÈÎ ÂappleÈÎÔÈÓˆ- Ó. ÏÔÁÈÎÔÌ ıëì ÙÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ ÙfiÌÔ ÁÈ ÏÔÁÈÎ Î È Û ÛÙË- Ì ÙÈÎ ÛÎ Ë. ˆÚÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ appleúfiûïë Ë ˆÚÈÎÒÓ, Û ËÌ ÙÈÎÒÓ Î È Úˆ- Ì ÙÈÎÒÓ appleïëúôêôúèòó Ì ÎÚ ÂÈ, ÒÛÙ ÙÔ ÙÔÌÔ Ó ËÌÈÔ ÚÁ Ì ٠ÓÔËÙÈÎ ÂÈÎfiÓÂ, ÙÈ ÔappleÔ Â ÛÙË Û Ó ÂÈ ÌappleÔÚÂ Ó ÙÈ ÚËÛÈÌÔappleÔÈ ÛÂÈ appleôùâïâûì ÙÈÎ ÛÂ Ú ÈÙÂÎÙÔÓÈÎ Î Ù ÛΠÂÈÎ ÛÙÈÎ Û Óı ÛÂÈ. ÎÈÓ ÈÛıËÙÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ Ó ÚËÛÈÌÔappleÔÈ ÙÔ ÙÔÌÔ ÙË ÁÏÒÛÛ ÙÔ ÛÒÌ ÙÔ. ÌÔ ÛÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ Û ÏÏË Ë, È ÎÚÈÛË Î È ÌÂÙ Û ËÌ ÙÈÛÌÔ ÙˆÓ ÌÔ ÛÈÎÒÓ Û ËÌ ÙˆÓ, appleô ÂÎÊÚ ÔÓÙ È ÌÂ Û Óı ÛÂÈ appleô fiûâè ÌÔ ÛÈÎÒÓ ÚÁˆÓ. ÂÓ ÔappleÚÔÛˆappleÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ ÙfiÌÔ Ó Î Ù ÓÔ ÙÔÓ Â Ùfi ÙÔ. È appleúôûˆappleèî ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ ÙfiÌÔ ÁÈ Û ÓÂÚÁ Û, Î Ù ÓfiË- ÛË ÙˆÓ Û Ó ÈÛıËÌ ÙˆÓ, ÙˆÓ appleúôı ÛÂˆÓ Î È ÙˆÓ È ı ÛÂˆÓ ÙˆÓ ÏψÓ. Δ ÏÔ Ë Ó ÙÔ Ú ÏÈÛÙÈÎ ÓÔËÌÔÛ ÓË Â Ó È Ë ÈÎ ÓfiÙËÙ ÙÔ ÙfiÌÔ Ó ÓÙÈÏ Ì ÓÂ- Ù È ÙÔ ÁÂˆÊ ÛÈÎfi ÒÚÔ, Ó È ÎÚ ÓÂÈ ÎÔÈÓ ÛÙÔÈ Â Î È Î Ú Ú ÌÔÙ, appleô ÊÔ- ÚÔ Ó ÙÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÛÙÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ, Ó Û ÔÏÂ Ù È Ì ÙÔ Ê ÛÈÎfi ÎfiÛÌÔ

22 20 Î È Ó ÂÓÙÔapple ÂÈ Î È Ó Î ÙËÁÔÚÈÔappleÔÈÂ È ÊÔÚ ÓÙÈΠÌÂÓ (ª ÙÛ ÁÁÔ Ú, 2002Ø Ã Ù ËÁˆÚÁ Ô, 1998Ø ΔÛ Î ÚË Î È appleâù Ó Ô, 2007). ÌÊˆÓ Ì ÙÔÓ Gardner, Ë Ì ıëûë appleúôûâáá ÂÙ È ÔÏÈÛÙÈÎ, ÌÈ Î È Ù apple È È ı appleú appleâè Ó Ô Ó Â Î ÈÚ Â Ó ÂÍ ÛÎ ÛÔ Ó fiïâ ÙÈ ÌÔÚÊ Â Ê ÙÔ (à ٠ËÁˆÚ- Á Ô, 1998). ÚÔÙ ÓÂÈ Ó Û ÔÏÂ Ô Ì appleúˆù ÁˆÓÈÛÙ ÙÔ apple È, appleô Ó Û ÂÙ È ÛÙÈ Ó ÁÎÂ, ÛÙ ÂÓ È Ê ÚÔÓÙ ÙÔ Î È ÛÙËÓ ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÈÎ ÓÔÙ ÙˆÓ ÙÔ, Ì ÛÙfi Ô ÙËÓ Ó ÁÓÒÚÈÛË/appleÚfiÁÓˆÛË ÙˆÓ ÈÎ ÓÔÙ ÙˆÓ Î È ÙˆÓ Ó ÌÈÒÓ ÙÔ, ÁÈ Ó ÌappleÔÚ ÛÂÈ Ó appleúôûê ÚÂÈ ÙËÓ Î Ù ÏÏËÏË ÂÎapple  ÛË ( ÙÔÏÈÔappleÔ ÏÔ, 1999). ıâˆú ÙÔ Gardner ÂÈ ÂÚÌËÓ Ù Ì appleôïïô ÙÚfiappleÔ. ÕÏÏÔÈ appleôûùëú Ô Ó fiùè Ë ıâˆú appleúôùâ ÓÂÈ ÙËÓ Ó ÁÎË ÁÈ ÙËÓ Ó appleù ÍË Ù Ï ÓÙˆÓ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ applefi ÌÈÎÚ ËÏÈÎ. ÕÏÏÔÈ apple ÏÈ appleôûùëú Ô Ó fiùè appleúôùâ ÓÂÈ ÙË È ÎÏ ÈÎ Û Ó ÂÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ appleâúèô ÒÓ, ËÏ ı ÌappleÔÚÔ Û Ô/Ë ÓËappleÈ ÁˆÁfi Ó ÂappleÈÏ ÍÂÈ Ó ı Ì Î È Ó ËÌÈÔ Ú- Á ÛÂÈ Ó ÈÛÙfiÁÚ ÌÌ Î È ÛÙË Û Ó ÂÈ Ó Ó ÚˆÙËı appleôèâ Ó ÙfiÙËÙÂ Ó appleù ÍË applefi Ù Ô ÙÒ Â Ë ÓÔËÌÔÛ ÓË appleúôûê ÚÂÈ ÙÔ ı Ì Î È appleôèâ applefi Ù ı ÍÈÔappleÔÈ ÛÂÈ (ª ÙÛ ÁÁÔ Ú, 2002). Eapple ÛË ÏÏÔÈ appleôûùëú Ô Ó fiùè appleúôùâ ÓÂÈ ÙË Ì ıëûë Ì Ûˆ ÙË ÌÂıfi Ô project (Û È ÂÚÁ Û ). Δ ÏÔ ÏÏÔÈ appleôûùëú Ô Ó fiùè appleúôùâ ÓÂÈ ÙËÓ ÂÊ Ú- ÌÔÁ «appleúôáú ÌÌ ÙˆÓ Ì ıëùâ», Û ÌÊˆÓ Ì ÙËÓ ÔappleÔ È ÊÔÚÔÈ ÂÈ ÌÔÓ applefi ÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ ı È ÍÔ Ó ÛÙ apple È È ÂÍÈfiÙËÙÂ Î È ÁÓÒÛÂÈ applefi ÙËÓ Î ıëìâúèó ˆ (à ٠ËÁˆÚÁ Ô, 1998). ÌappleÂÚ ÛÌ ÙÈÎ ÌappleÔÚÔ ÌÂ Ó Ó Ê ÚÔ Ì fiùè ÔÈ ıâˆú Â Ì ıëûë appleâúèï Ì ÓÔ Ó Ú ÛÈÌ ÛÙÔÈ Â (apple.. Ú ÛË, Û ÓÂÚÁ Û, ˆÌ, Ú Ó, ÎÚÈÙÈÎ ÛÎ Ë), Ù ÔappleÔ ÌappleÔÚ Ô/Ë ÓËappleÈ ÁˆÁfi Ì Π٠ÏÏËÏ ÛÙÚ ÙËÁÈÎ Ó Ù ÚËÛÈÌÔappleÔÈ ÛÂÈ appleúô fiêâïô ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, ÌÈ Î È Ù apple È È ÁÂÓÈÎ apple ÚÔ ÛÈ Ô Ó È ÊÔÚÂÙÈÎ «ÙÔÌÈλ Ú ÎÙË- ÚÈÛÙÈÎ Î È È ÊÔÚÂÙÈÎfi Ú ıìfi ÂÍ ÏÈÍË ÛÙË Ì ıëûë. appleèappleúfiûıâù appleôûùëú ÂÙ È fiùè Ë Ì ıëûë ÙˆÓ ÌÈÎÚÒÓ apple È ÈÒÓ Â Ó È appleúˆù Ú ÈÎ Û Ó ÛÙÈÎ, È ÌÂÛÔÏ ËÙÈÎ, Â- ÛÌ ÙÈÎ Û fiúè Î È ÏÈÁfiÙÂÚÔ Â ÏÈÎÙË apple fi,ùè ÛÙ ÌÂÁ Ï ÙÂÚ apple È È (Lawton, 2006). ΔÔ ÁÂÁÔÓfi Ùfi Ì Ô ËÁ ÛÙÔ ÛÎÂappleÙÈÎfi fiùè ÛËÌ ÓÙÈÎfi ÛÙÔÈ Â Ô ÙˆÓ appleúôáú Ì- Ì ÙˆÓ appleô ÂÊ ÚÌfi ÔÓÙ È ÛÙ ÔÏÔ ÌÂÚ ÓËappleÈ ÁˆÁ appleú appleâè Ó Â Ó È Ô Û Ó ÛÌfi applefi È ÎÙÈÎ ÌÂıfi Ô Î È ÛÙÚ ÙËÁÈÎ, ÔÓÙ apple ÓÙ applefi Ë ÙÔ ÙÚfiappleÔ Ì ÙÔ ÔappleÔ Ô Ù apple È È Ì ı ÓÔ Ó Û Ù ÙËÓ ËÏÈÎ ÎÔapplefi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÎÔapplefi ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô Â Ó È Ë Ó ıìèûë ÙË appleúôû ÔÏÈÎ ÁˆÁ Î È Ë ÔÏÔÎÏËÚˆÌ ÓË appleúôâùôèì Û ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ ÁÈ ÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Û ÔÏ Ô, Ë ÂÓ Û ÛË ÙÔ Úfi- ÏÔ ÙË ÎÚ ÙÈÎ Ì ÚÈÌÓ, Ì ÛÙfi Ô ÙË Ì ˆÛË ÙˆÓ ÌÔÚʈÙÈÎÒÓ Î È ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ È - ÎÚ ÛˆÓ, Î ıò Î È Ë ÂÍ appleëú ÙËÛË ÙˆÓ ÂÚÁ fiìâóˆó ÁÔÓ ˆÓ (Ó. 2525/1997, ÚıÚÔ 3). ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÛÙÔ Â ÂÈ ÎfiÌ ÛÙË ÓÔËÙÈÎ, ÛÙË ÁψÛÛÈÎ, ÛÙË Û Ó È- ÛıËÌ ÙÈÎ, ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ, ÛÙËÓ ÎÈÓËÙÈÎ Î È ÛÙËÓ ÈÛıËÙÈÎ Ó appleù ÍË ÙˆÓ apple È ÈÒÓ appleúôû ÔÏÈÎ ËÏÈÎ ( ÙÔÏÈÔappleÔ ÏÔ, 1999). Ó Ï ÙÈÎfiÙÂÚ ÂappleÈ ÈÒÎÂÈ:

23 21 ÏÔ ÛÈÔ Ì ıëûè Îfi appleâúè ÏÏÔÓ, Ó ÌÈÎfi Î È Â ÌÂÙ ÏËÙÔ, appleô Ó ÂÓı ÚÚ ÓÂÈ ÙÔ apple È Ó È, ÙË ËÌÈÔ ÚÁÈÎfiÙËÙ Î È ÙË Ê ÓÙ Û ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂappleÈ ÈÒÎÂÈ Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÂÈ Ó Ì ıëûè Îfi appleâúè ÏÏÔÓ appleô Ó appleúôûù Ù ÂÈ ÙËÓ ÁÂ Î È Ó ÂÁÁ Ù È ÙËÓ ÛÊ ÏÂÈ ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, Ó appleôûùëú ÂÈ ÙÈ Ó ÁΠÙÔ ÁÈ Ú ÛË, apple È Ó È, Ó apple ÛË Î È ÙÚÔÊ. OÚÁ ÓÒÓÂÈ Ó appleâúè ÏÏÔÓ - Ó ÌÈÎfi Î È Â ÌÂÙ ÏËÙÔ, ÏÏ apple ÓÙ appleúô Ï ÈÌÔ Î È Î Ù ÓÔËÙfi applefi ÙÔ apple È. Ú ÂÈ appleôèîèï ÏÈÎÒÓ Î È Â Î ÈÚÈÒÓ, ÁÈ Ó appleôîù ÛÔ Ó Ù apple È È Â Î ÈÚ Â appleô Ô Ó ÓfiËÌ ÁÈ Ù. O ÒÚÔ Û Â È ÂÙ È Î È ÔÚÁ ÓÒÓÂÙ È Ì ÛÎÔapplefi ÙËÓ apple ÚÔ Ó ÙÔÙ ÙˆÓ ÓÙÈ- ÌÂÙÒappleÈÛË appleúfiûìâóˆó Î Ù ÛÙ ÛˆÓ, ÏÏËÏÂappleÈ Ú ÛÂˆÓ Î È ÓÙ ÏÏ ÁÒÓ ÌÂÙ Í ÙˆÓ apple È ÈÒÓØ Âapple ÛË appleú appleâè Ó ÂÁÁ Ù È ÙËÓ Â Ù Î ıâ apple È ÈÔ Î È ÙË ÔÌ ˆ Û ÓfiÏÔ. ΔÔ appleâúè ÏÏÔÓ ÙÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂÓı Ú- Ú ÓÂÈ ÙË ËÌÈÔ ÚÁÈÎfiÙËÙ Î È ÙË Ê ÓÙ Û, ÔÈ ÔappleÔ Â Â Ó È ÛËÌ ÓÙÈÎ ÁÈ ÙË È Ô Ì ıëûë Î È ÙÔ apple È- Ó È, ÂappleÂÈ appleâúèï Ì ÓÔ Ó È ÊÔÚ ÌÔÚÊ ÛÎ Ë Î È Ô ËÁÔ Ó ÛÂ Ó Ô Î È Î ÈÓÔÙfiÌÔ Û Ó ÛÌÔ È ÂÒÓ Î È ÂÌappleÂÈÚÈÒÓ. OÈ Cohen & Mackeith (1991) ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÙË ÊÚ ÛË «Ê ÓÙ ÙÔ ÎfiÛÌÔ» ÁÈ Ó appleâúèáú Ô Ó ÙÔ ËÌÈÔ ÚÁÈÎÔ Î È Â Ê ÓÙ - ÛÙÔ ÎfiÛÌÔ appleô ËÌÈÔ ÚÁÔ Ó Û ÁÁÚ ÊÂ, ˆÁÚ - ÊÔÈ Î È ËıÔappleÔÈÔ. Δ apple È È Á ÓÔÓÙ È Ê ÓÙ ÙÔ Îfi- ÛÌÔ ÛÙ apple È Ó È ÙÔ. Ù ÚÁÔ Ó ÙËÓ appleú ÁÌ ÙÈÎfi- ÙËÙ ÁÈ Ó appleúôûappleôèëıô Ó, Ù Ùfi ÚÔÓ fiìˆ ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÙË ÏÔÁÈÎ Î È ÙËÓ ÂappleÈ ÂÈÚËÌ ÙÔÏÔÁ ÁÈ Ó ËÌÈÔ ÚÁ ÛÔ Ó ÙÈ È ÈfiÙËÙ ÙÔ apple È ÓÈ ÈÔ «Û Ó Ó Ù Ó» Î È «ÙÈ ı Á ÓÂÈ Ó». ÌÌÂÙ Ô Ó ÛÂ Ó Â ÌÔÚÊ ÛÎ Ë Î È Ú ÛË Î È ËÌÈÔ ÚÁÔ Ó ÙË ÈÎ ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎ ÏÔÁÈÎ Ì ÛË È appleú ÁÌ Ù ÛÈ- ÌÔ Î ÓfiÓÂ Î È ÎÔÈÓ ÓÓÔÈÂ, appleô Û Ó Âapple Ó Ï Ì ÓÔÓÙ È, Ó ıâˆúô ÓÙ È, ÂappleÂ- ÎÙ ÓÔÓÙ È Î È È Óı ÔÓÙ È. ÚÔÛ ÚÌfi Ô Ó Û ÓÂ Ò ÙÈ appleú ÍÂÈ Î È ÙÈ ÏÏËÏÂappleÈ Ú - ÛÂÈ ÙÔ Î È ÌÂÙ ÌÔÚÊÒÓÔ Ó ÙË Ú ÛË ÂÚÁ Ï ˆÓ Î È Î Ù ÛΠÒÓ, Î ıò apple Ô Ó,  ÓÔÓÙ ÙÛÈ fiùè Ë Ê ÓÙ Û Î È Ë ÏÔÁÈÎ ÂÓ ÓÙÈÙ ıâóù È. ΔÔ Û Â È ÛÌfi Î Ù ÏÏËÏˆÓ appleúôáú ÌÌ ÙˆÓ ΔÔ ÔÏÔ ÌÂÚÔ ÓËappleÈ ÁˆÁÂ Ô ÂappleÈ ÈÒÎÂÈ ÙÔ Û Â È ÛÌfi Î Ù ÏÏËÏˆÓ appleúôáú ÌÌ ÙˆÓ, appleô Ó Ï Ì ÓÔ Ó applefi Ë ÙÔ fiïô ÙÔ ÙÔÌÂ Ó appleù ÍË ÙˆÓ ÓËapple ˆÓ: Ê ÛÈÎfi, Û Ó ÈÛıË- Ì ÙÈÎfi, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi, ÁψÛÛÈÎfi, ÈÛıËÙÈÎfi Î È ÓÔËÙÈÎfi. Δ appleúôáú ÌÌ Ù Â Ó È Ó ÁÎË Ó Û ÔÓÙ È ÛÙÔ ÙÈ Ë ÁÓˆÚ Ô Ó Î È ÌappleÔÚÔ Ó Ó Î ÓÔ Ó Ù apple È È Î È Ó ÂÓı ÚÚ - ÓÔ Ó ÙËÓ applefiîùëûë Ó ˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î È ÂÍÈÔÙ ÙˆÓ. appleúô ÁÔ Ó ÙËÓ Ó appleù ÍË ÙË ÁÓÒ- ÛË Î È ÙË Î Ù ÓfiËÛË, Î ıò Î È ÙË È ıâûë Ó ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó Î È Ó ÂÊ ÚÌfi Ô Ó ÙÈ ÂÍÈfiÙËÙ ÙÔ Î È Ó Û ÓÂ Ô Ó Ó Ì ı ÓÔ Ó È ÚÎÒ. Ô Ó Â Ú appleâúèâ fiìâóô Î È Â ÂÏÈÍ, Ó appleôûùëú Ô Ó ÙË ÛÎ Ë ÙˆÓ apple È ÈÒÓ, ÙË Ï Ë appleôê ÛˆÓ, ÙËÓ Âapple Ï ÛË appleúô ÏËÌ ÙˆÓ, ÙË ÈˆÌ ÙÈÎ appleúôû ÁÁÈÛË, ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔappleÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi applefi ıúô Î È Ó ÚË- ÛÈÌÔappleÔÈÔ Ó ÙËÓ Ù ÓÔÏÔÁ ÁÈ ÙËÓ appleôûù ÚÈÍË ÙË Ì ıëûë ÙÔ apple È ÈÔ. ÙÔÓ Ô Ó ÙËÓ Í ÙÔ apple È ÓÈ ÈÔ Î È ÙËÓ ÔÌ ÈÎ ÂÚÁ Û (ÃÚ Û Ê Ë, 1994Ø Bredekamp Î È Copple, 1997Ø ÙÔÏÈÔappleÔ ÏÔ, 1999).